Wybrane przepisy żeglugowe obowiązujące na obszarze śródlądowych dróg wodnych administrowanych przez Urząd Żeglugi Śródlądowej w Krakowie.

Wszędzie tam gdzie żeglujemy lub uprawiamy motorowodniactwo musimy przestrzegać pewnych reguł wynikających z krajowych ustaw i rozporządzeń regulujących kwestie zasad poruszania się po śródlądowych drogach wodnych, oznakowania statków, znaków nawigacyjnych. Ponadto podlegamy także obowiązkowi przestrzegania przepisów miejscowych ustalanych przez lokalną administrację danego akwenu, czyli Urzędy Żeglugi Śródlądowej. Jest ich w Polsce osiem co sprawia, iż każdorazowo gdy wybieramy się na wodę musimy sprawdzić jakiemu UŻŚ dany akwen podlega i jakie przepisy lokalne na nim obowiązują. Dzisiaj zapoznamy się z najważniejszymi elementami zarządzenia Dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej w Krakowie sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa ruchu i postoju statków na śródlądowych drogach wodnych nadzorowanych przez tenże UŻŚ.

Zakres obowiązywania

Wyszczególnione poniżej przepisy obowiązują na rzece Wiśle od ujścia rzeki Przemszy do początku Kanału Łączańskiego wraz z kanałem i dalej do stopnia wodnego Przewóz, a także od wylotu kanału śluzy Przewóz do ujścia rzeki Kamienna. Przepisy niniejsze obowiązują również na innych wodach śródlądowych województwa małopolskiego, świętokrzyskiego, podkarpackiego oraz powiatów: bielskiego, cieszyńskiego, pszczyńskiego i żywieckiego województwa śląskiego.

Prędkości statków

Prędkość statków musi być dostosowana do warunków hydrometeorologicznych i nawigacyjnych, nie może stwarzać zagrożenia dla innych statków oraz uczestników imprez na wodzie. Jeżeli oznakowanie brzegowe nie stanowi inaczej, prędkość statków nie może przekraczać 10 km/godz na odcinku drogi wodnej rzeki Wisły od początku kanału śluzy Dwory do wylotu kanału śluzy Smolice i 6 km/godz na Kanale Łączańskim. Na pozostałej drodze wodnej rzeki Wisły maksymalna dopuszczalna prędkość wynosi 15 km/godz. Ograniczenie prędkości nie dotyczy statków będących w akcji ratowniczej lub interwencyjnej.

Organizacja imprez na wodzie

Zezwolenie oraz warunki organizacji zawodów sportowych i wszelkich innych imprez na wodzie, które mogą zakłócić porządek i bezpieczeństwo na drodze wodnej lub stworzyć utrudnienia dla ruchu żeglugowego, wydaje Dyrektor Urzędu Żeglugi Śródlądowej w Krakowie na wniosek organizatora. Organizator imprezy winien wystąpić do Urzędu Żeglugi Śródlądowej o powyższe zezwolenie przynajmniej 6 tygodni przed planowanym terminem imprezy.

Żegluga w warunkach wystąpienia zjawisk lodowych lub wezbrań

Statki znajdujące się na szlaku żeglownym w momencie ogłoszenia komunikatu o jego zamknięciu powinny tak szybko, jak tylko to jest możliwe, dopłynąć do najbliższego portu lub stopnia wodnego (miejsca), gdzie jest dozwolony bezpieczny postój po zamknięciu szlaku żeglownego. Czasowe zamknięcie drogi wodnej nie dotyczy statków biorących udział w akcji ratowniczej oraz statków, których ruch jest konieczny dla utrzymania prawidłowego stanu drogi wodnej.

Żegluga w porze nocnej

Żegluga w porze nocnej może odbywać się jedynie zgodnie z warunkami określonymi przez Dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej w Krakowie. Warunki takie są określone dla poszczególnych odcinków drogi wodnej, jak i dla statków po nich się poruszających. Każdorazowo informacja o otwarciu i zamknięciu żeglugi w porze nocnej będzie podawana przez administrację drogi wodnej w formie komunikatu. Dopuszcza się uprawianie żeglugi w porze nocnej dla statków posiadających stosowny wpis zezwalający na żeglugę nocną w dokumentach uprawniających je do uprawiania żeglugi. Pozostałe statki, które znajdują się po zapadnięciu zmroku w ruchu na szlaku żeglownym, obowiązane są dopłynąć do najbliższego bezpiecznego miejsca postoju i zatrzymać się na postój nocny.

Łączność radiotelefoniczna

Ustala się następujące kanały radiowe VHF:
a. Kanał 08 o częstotliwości 156.400 MHz – do łączności w relacji statek – statek (dla celów bezpiecznej nawigacji i manewrowania jednostek).
b. Kanał 09 o częstotliwości 156.450 MHz– dla łączności w relacji ląd – statek (dla celów przekazywania informacji nawigacyjnych, monitoringu ruch statków, ich pilotażu, holowania, cumowania itp.).
c. Zakazuje się używania kanałów częstotliwości zakresu VHF niezgodnie z ich przeznaczeniem.

Szczegółowe zasady ruchu i postoju statków

Statki wychodzące z portu mają pierwszeństwo przed statkami zamierzającymi wpłynąć do portu z wyjątkiem statków wymagających ochrony przed wysoką falą, silnym wiatrem lub mających awarię (niesprawnych). W takich sytuacjach statek wychodzący z portu udziela pierwszeństwa wejścia. Statki wychodzące z dolnych kanałów śluzowych mają pierwszeństwo przed statkami zamierzającymi wpłynąć do kanałów.

Oznaczenie statku żądającego ochrony przed falowaniem (znak dzienny flaga, znak nocny dwa światła). Znaki te umieszcza się na burcie z której żąda się ochrony przed falowaniem.	Oznaczenie statku nie odpowiadającego za swoje ruchy (znak dzienny: dwie czarne kule lub machanie czerwoną flagą. Znak nocny: dwa światła czerwone lub machanie czerwonym światłem. Jednostki małe mogą zamiast machania światłem czerwonym stosować światło białe). Znaki te umieszcza się tak aby były widoczne ze wszystkich stron.

Statki płynące wzdłuż wyznaczonych szlaków żeglownych mają pierwszeństwo przed statkami płynącymi w poprzek szlaków żeglownych.

Przepisy dla statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji

Kierownicy statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji przed rozpoczęciem żeglugi powinni zapoznać się z warunkami nawigacyjnymi oraz prognozami hydrometeorologicznymi na obszarze, na którym planowana jest żegluga oraz ściśle przestrzegać ograniczeń zawartych w dokumentach bezpieczeństwa statku. Statki niepodlegające obowiązkowi posiadania dokumentu bezpieczeństwa, w którym jest określony rodzaj i liczba środków ratunkowych, powinny być wyposażone w kamizelki ratunkowe w liczbie odpowiadającej liczbie osób znajdujących się na statku oraz gdy pozwala na to konstrukcja statku – koło ratunkowe z nietonącą linką o długości co najmniej 30 m. Postój statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji może odbywać się w miejscach do tego wyznaczonych zapewniających bezpieczne cumowanie i komunikację z lądem.

Pomost (nabrzeże) przystani powinien być wyposażony w:

a) urządzenia cumownicze,
b) odbojnice zabezpieczające przed uszkodzeniem statku,
c) sprzęt ratunkowy: bosaki, koła ratunkowe z nietonącą linką o długości co najmniej 30 metrów rozmieszczone w sposób umożliwiający ich natychmiastowe użycie, sprawny technicznie, a w porze nocnej wystarczająco oświetlony,
d) ratowniczą linkę chwytakową wzdłuż pomostu - jeśli głębokość wody przy pomoście jest większa niż 1,0 m,
e) drabinkę umożliwiającą wyjście z wody.

Pomosty i nabrzeża powinny być utrzymywane w należytym stanie technicznym.

Na przystani powinny znajdować się:

a) regulamin zawierający przepisy porządkowe obowiązujące na przystani – wywieszony w widocznym miejscu,
b) zbiór aktualnych przepisów regulujących uprawianie żeglugi na śródlądowych drogach wodnych,
c) łódź ratunkowa z wyposażeniem,
d) apteczka z instrukcją udzielania pierwszej pomocy.

Obowiązek posiadania przepisów żeglugowych

Obowiązek posiadania aktualnego egzemplarza przepisów żeglugowych oraz przepisów prawa miejscowego dla danej drogi wodnej dotyczy wszystkich statków za wyjątkiem statków nieposiadających załogi, scalonych materiałów pływających oraz małych statków nieposiadających kabiny, których długość kadłuba jest mniejsza niż 12 metrów.

Kpt. Krzysztof Piwnicki
4WINDS SZKOŁA ŻEGLARSTWA