Polacy jadąc na urlop rzadko dbają o czystość miejsca, w którym wypoczywają. W jaki sposób można walczyć z brakiem poczucia współodpowiedzialności za środowisko naturalne? Jakie metody mogą okazać się w tym zakresie najskuteczniejsze? Odpowiedzi na te pytania znalazły się w raporcie „Ekologiczny Portret Turysty Mazurskiego”, przygotowanym w ramach kampanii „7 Cudów Mazur”.

Fot. Sebastian Metka

Nieefektywna kara

47% badanych wskazuje, że najefektywniejszą metodą wpływającą na kształtowanie poprawnych postaw wśród turystów i żeglarzy mazurskich jest edukacja ekologiczna, a 25% ankietowanych wierzy w skuteczność kampanii społecznych. Jedynie 18% respondentów twierdzi, że nakładanie kar finansowych za śmiecenie, jest narzędziem, które odniesie skutek w walce z zanieczyszczaniem mazurskiego środowiska. Generalnie, efektywności kontroli służb ufa zaledwie 11% badanych.

Dane pokazują jasno, że większość osób zdaje sobie sprawę, iż realna egzekwowalność kary za wyrzucenie puszki do jeziora jest nikła - twierdzą autorzy raportu. Przyłapanie śmiecącego na gorącym uczynku, w regionie tak rozległym, jak szlak Wielkich Jezior Mazurskich, graniczy wręcz z cudem. Dlatego wyjątkowo istotne wydaje się tutaj mówienie językiem korzyści. Należy unikać grożenia karą. Starajmy się więc, aby odbiorca zrozumiał, jak szkodliwe jest takie zachowanie oraz co może zyskać jeśli będzie postępować zgodnie z zasadami ekologicznej współodpowiedzialności.

Budowa koalicji

Zmiana postaw zakorzenionych w umysłach turystów nie jest zadaniem prostym i wymaga długofalowych oraz przemyślanych działań. Osiągnięcie takiego celu przez pojedynczy podmiot jest raczej nierealne. Dlatego konieczne jest łączenie wysiłków licznych instytucji.

„Nie da się osiągnąć dużych zmian, na wielu płaszczyznach, bez współpracy wszystkich zainteresowanych zmianą podmiotów. To sprawa nie tylko lokalnej społeczności, ale również lokalnych władz, instytucji kultury, organizacji pozarządowych, biznesu czy mediów. Ważne jest podejmowanie wspólnych, spójnych działań, dzięki którym do turysty dotrze jasny przekaz, dlaczego i po co, powinien zmienić swoje dotychczasowe przyzwyczajenia i sposoby spędzania wolnego czasu” – podkreśla Małgorzata Izdebska z Fundacji Nasza Ziemia.

Infrastruktura wspiera, lecz nie jest kluczowa

Zdaniem badanych nawet rozbudowa infrastruktury sanitarnej oraz uruchomienie bezpłatnych toalet w bindugach i miejscach cumowania nie przyniesie odpowiedniego skutku. Mimo że turyści zgodnie podkreślają, iż na Mazurach są miejsca, gdzie wciąż brakuje takiej infrastruktury, zdają sobie sprawę, że istota problemu tkwi w nas samych i w naszym podejściu. Inwestycje niepoparte działaniami edukacyjnymi nie spełnią swojej roli. Jednak ich umiejętne wykorzystanie może zintensyfikować efektywność edukacji. Sieć nowo powstałych Ekomarin stanowi idealne miejsce do prowadzenia takich działań.

„W turystyce istotne jest, aby z jednej strony zaspokajać potrzeby i wymagania turystów, a z drugiej dbać o wysoką jakość środowiska naturalnego, które stanowi dla turystyki podstawową wartość. Odpowiednia postawa turystów pozwala na utrzymanie nieskazitelnej przyrody, która jest atutem Krainy Wielkich Jezior i największym magnesem dla przybywających tu wczasowiczów. Dlatego też, przy mrągowskiej Ekomarinie powstało Centrum Edukacji Ekologicznej, misją którego jest przekazanie turystom wiedzy na temat tego, jak odpowiedzialnie czerpać z zasobów natury nie czyniąc jej szkody” – zaznacza burmistrz Mrągowa, Otolia Siemieniec.

Raport

Partner kampanii „7 Cudów Mazur”, fundacja ekologiczna „Nasza Ziemia”, 20 września w Węgorzewie organizuje akcję „Sprzątanie Świata”, w trakcie której odbędzie się sprzątanie kanału rzeki Węgorapy. Przy okazji tego wydarzenia, opublikowana zostanie pełna treść raportu „Ekologiczny Portret Mazurskiego Turysty”.