TYP: a1

Pozaziemski pluton pod oceanem

środa, 26 maja 2021
Hanka Ciężadło

Z niewiadomych przyczyn naszym naukowcom udało się lepiej poznać kosmos, niż ocean. Okazuje się jednak, że te dwa elementy mają ze sobą więcej wspólnego, niż nam się zdawało. Pewna japońska firma znalazła ostatnio pod dnem Oceanu Spokojnego izotop plutonu o – prawdopodobnie – pozaziemskim pochodzeniu.

O co chodzi z tym plutonem?

I skąd właściwie podejrzenie, że akurat ten znaleziony pod Pacyfikiem ma być z kosmosu? Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy zrobić małą powtórkę z chemii. Otóż pluton jest pierwiastkiem radioaktywnym i występuje w dwudziestu różnych odmianach (przynajmniej tyle na razie udało się odkryć). Te odmiany, czyli izotopy, różnią się od siebie liczbą masową – wynosi ona od 228 do 247.

Wszystkie one są nietrwałe i przy pierwszej lepszej okazji przekształcają się w coś innego. Najdłużej trzyma formę pluton 244 – czas połowicznego rozpadu (czyli okres, po którym połowa jego atomów przekształci się w inne pierwiastki) wynosi w jego przypadku 80,8 miliona lat. I taki właśnie izotop plutonu udało się odnaleźć.

I co z tego?

Rzecz w tym, że pluton 244 nie powstaje ot, tak sobie. I w naturalnej postaci nie występuje na Ziemi. Zapytacie zatem, skąd się bierze? Otóż „robią” go naukowcy w swoich laboratoriach, podobnie zresztą, jak inne izotopy. Pierwsza udana akcja tego typu miała miejsce w 1941 roku, kiedy to pluton udało się uzyskać poprzez bombardowanie uranu jądrami deuteru.

Krótko mówiąc – pluton 244 znaleziony pod Oceanem Spokojnym prawdopodobnie powstał na skutek jakiejś kosmicznej katastrofy. Uczeni podejrzewają, że mogła to być eksplozja supernowej (i jest to bardziej „przyziemna” wersja) albo znacznie bardziej spektakularnego wydarzenia, jakim było połączenie dwóch gwiazd neutronowych, bowiem próbkach skał zawierających pluton 244 znaleziono też radioaktywne żelazo 60 – a przy eksplozji supernowej byłby to „zwykłe żelazo”.

Co dalej?

Jak to, co – skoro już udało się znaleźć taką niespodziankę, będzie trzeba kopać głębiej. Naukowcy postanowili zatem drążyć temat. W przenośni i dosłownie. Mają nadzieję, że dzięki temu uda im się odpowiedzieć na kilka pytań…  i zapewne postawić parę nowych. Jedno jest pewne - oceany, podobnie jak kosmos, kryją przed nami jeszcze wiele tajemnic. Ciekawe, czy uda nam się rozszyfrować chociaż część z nich.

 

Tagi: ocean, pluton, kosmos, naukowcy
TYP: a3
0 0
Komentarze
TYP: a2

Kalendarium: 26 grudnia

Na wieczną wachtę odszedł Henryk Widera, żeglarz i skrzypek
środa, 26 grudnia 2018
W dorocznych regatach (od 1945 r.) z Sydney do Hobart w klasycznych regatach oceanicznych wystartował po raz pierwszy jacht pod polską banderą ("Łódka Sport", eks "Łódka Bols"); po trzech dobach jacht zameldował sie na mecie jako zwycięzca klasy IRC-A.
środa, 26 grudnia 2001