Prawie 119 mln euro dla Portu Gdańsk

W środę, 22 listopada w Warszawie w siedzibie Ministerstwa Rozwoju miało miejsce wręczenie umów zawartych między Zarządem Morskiego Portu Gdańsk S.A. oraz Komisją Europejską reprezentowaną przez Agencję Wykonawczą INAE. Umowy dotyczyły przyznania dotacji unijnej z programu CEF Łącząc Europę dla trzech projektów - dwóch inwestycyjnych i jednego projektowego. Ich łączna wartość wyniesie ponad 140 mln EUR, przy dofinansowaniu UE na poziomie 118,7 mln EUR.

Dla projektów inwestycyjnych zostały podpisane dodatkowo umowy z Centrum Unijnych Projektów Transportowych regulujące na poziomie krajowym zasady realizacji tych przedsięwzięć.

Projekty, o których mowa to:

- rozbudowa i modernizacja sieci drogowej i kolejowej w Porcie Zewnętrznym

- rozbudowa i modernizacja węzłów sieci bazowej w zakresie infrastruktury drogowo-kolejowej w prawobrzeżnej części Portu Wewnętrznego (rejon Basenu Górniczego i nabrzeża Przemysłowego) – dokumentacja projektowa i środowiskowa

- modernizacja toru wodnego i rozbudowa nabrzeży oraz poprawa warunków żeglugi w Porcie Wewnętrznym w Gdańsku.

Największy pod względem wykonawczym  i kosztowym projekt modernizacja toru wodnego wraz z rozbudową nabrzeży . Jego całkowity koszt (etap I) to ponad 110 mln EUR, z czego 85% w kwocie 93,7 mln EUR dofinansowane zostanie w ramach instrumentu CEF.

Inwestycja zostanie podzielona na 5 zadań, tj.:

Zadanie 1. Rozbudowa wewnątrzportowego Toru Wodnego

Zadanie 2. Rozbudowa Nabrzeża Obrońców Poczty Polskiej i Nabrzeża Mew

Zadanie 3. Rozbudowa Nabrzeża Oliwskiego

Zadanie 4. Rozbudowa Nabrzeża Zbożowego oraz Nabrzeża Wisłoujście

Zadanie 5. Rozbudowa Nabrzeża Dworzec Drzewny

Pierwsze obejmować będzie przede wszystkim roboty czerpalne, w efekcie których nastąpi regulacja toru wodnego. W rezultacie przedsięwzięcie ma poprawić parametry techniczne toru, zwiększyć jego szerokość do 90 metrów i głębokość do 12 metrów na odcinku od główek falochronów wejściowych do Nabrzeża Chemików oraz szerokość do 75 metrów i głębokość do 10,8 metrów przy Nabrzeżu Przemysłowym. Szacowana łączna kubatura dla prac regulacyjnych toru wodnego wyniesie około 1,5 mln metrów sześciennych. Prace obejmować będą: wybranie urobku tworzącego spłycenia względem przyjętego profilu dna toru wodnego, wykształcenie skarp tworzących przejście z głębokości planowanych w zmodernizowanym torze wodnym do głębokości występujących przy nabrzeżach, które nie będą podlegały rozbudowie w ramach Projektu. Poprawione zostaną także parametry funkcjonujących obecnie w Porcie Wewnętrznym obrotnic portowych, w tym obrotnicy tuż u wejścia do kanału portowego zlokalizowanej nieopodal wolnego obszaru celnego. W tym przypadku zostanie ona powiększona ze 170 metrów do 180 metrów. Parametry drugiej z obrotnic, w rejonie Basenu Górniczego powiększone zostaną z aktualnych 180 metrów do 200 metrów. Poprawione zostaną także parametry największej z obrotnic w tej części portu - obrotnicy w okolicach Wyspy Ostrów z 300 metrów do 315 metrów.

W ramach tego zadania zmianie ulegnie także wyprofilowanie toru. Tam gdzie będzie to możliwe nastąpi złagodzenie zakrętów, co sprzyjać ma polepszeniu warunków nawigacyjnych dla statków poruszających się po torze.

Dalsze prace związane będą już bezpośrednio z poprawą stanu nabrzeży zlokalizowanych wzdłuż toru wodnego, osiągnięciem większej głębokości bezpośrednio przy ściance nabrzeży wraz ze zmianą charakteru niektórych z nich, w tym nabrzeży skarpowych w postojowe czy przeładunkowe.
Planowane prace poprzedzone zostaną wykonaniem stosownych robót rozbiórkowych. Rozbudowa nabrzeży polegać będzie na wbiciu nowej stalowej przedniej ścianki szczelnej przed istniejącą konstrukcją i posadowieniu na niej żelbetowego oczepu. Nabrzeża wyposażone zostaną w nowe urządzenia umożliwiające bezpieczny postój i obsługę jednostek pływających (linia odbojowa, cumownicza, instalacje elektroenergetyczne i wodno-kanalizacyjne, sprzęt ratunkowy). Przy nabrzeżach, na całej długości rozbudowywanych odcinków wykonany zostanie także niezbędny z punktu widzenia ich przyszłego funkcjonowania zakres prac pogłębiarskich.

Tego typu prace inwestycyjne poczynione zostaną m.in. w zakresie rozbudowy Nabrzeża Obrońców Poczty Polskiej, obecnie wykorzystywanego głównie do obsługi kruszyw, oleju opałowego i bazowego oraz siarki granulowanej.

Nowa konstrukcja nabrzeża pozwoli na poprawę jego parametrów technicznych. Wydłużona zostanie jego długość z obecnych 345 metrów do 391 metrów. Zwiększy się nieznacznie także głębokość techniczna przy nabrzeżu do 11,2 metrów, co docelowo pozwoli na obsługę statków o zanurzeniu do 10,6 metrów (obecnie dopuszcza się jednostki o zanurzeniu do 10,2 m). Co istotne, w tym przypadku znacznej poprawie ulegnie obciążenie użytkowe nawierzchni do 30 kN/m2 na odcinku przeładunkowym.

Nabrzeże Obrońców Poczty Polskiej po zakończeniu modernizacji ma mieć charakter uniwersalny i umożliwiać obsługę maksymalnych statków mogących wpłynąć do Portu Wewnętrznego lub równoczesną obsługę dwóch mniejszych jednostek. Podobnie jak dziś, obiekt dedykowany będzie głównie przeładunkom towarów masowych, płynnych i sypkich.

Przebudowie poddane zostanie także zlokalizowane nieopodal Nabrzeże Mew, którego stan obecny uniemożliwia cumowanie jednostek. Po zakończeniu inwestycji i zmianie konstrukcji nabrzeża pełnić ono będzie funkcję m.in. postojową dla małych jednostek pływających o zanurzeniu do 5,3 m.

Kolejne zadanie przewidziane w ramach projektu obejmować będzie kompleksową rozbudowę Nabrzeża Oliwskiego i sąsiadującego z nim Nabrzeża Ziółkowskiego na odcinku, przy którym do ubiegłego roku funkcjonowała Baza Promowa Polskiej Żeglugi Bałtyckiej. W obu przypadkach zmieniona zostanie konstrukcja nabrzeża. Z uwagi na usytuowanie obu nabrzeży na łuku toru wodnego, zmieniony zostanie układ linii brzegowych w wyniku czego powstaną prostoliniowe stanowiska statkowe. Tym samym poszerzone zostanie światło toru wodnego na tym odcinku. Poprawione zostaną zarazem parametry techniczne obu obiektów dając możliwość obsługi statków o zanurzeniu do 10,6 metrów z obecnych 9,7 m przy Nabrzeżu Oliwskim oraz z obecnych 6,6 do 9,4 m przy Nabrzeżu Ziółkowskiego. Przebudowa przyczyni się również do zwiększenia użytkowego obciążenia nawierzchni nabrzeży do 10-30 kN/m2 w przypadku Oliwskiego oraz do 10-20 kN/m2 na Nabrzeżu Ziółkowskiego.

Na dalszym etapie prac uwzględniono również rozbudowę Nabrzeża Zbożowego, które na chwilę obecną ma charakter obudowy brzegu kanału portowego (nabrzeże skarpowe). Inwestycja w tym przypadku jest konieczna, by docelowo móc osiągnąć większą głębokość bezpośrednio przy ściance nabrzeża, bowiem na tym odcinku z racji poszerzanego i pogłębianego toru wodnego nastąpi duże zbliżenie krawędzi rozbudowywanego toru do nabrzeża.

W docelowym kształcie nabrzeże będzie miało konstrukcję skarpową, natomiast na odcinku przystani niskiej - konstrukcję pionowościenną umożliwiającą postój i obsługę małych jednostek pływających. Po rozbudowie nabrzeże będzie pełniło funkcję obudowy brzegu kanału portowego z możliwością cumowania i obsługi małych jednostek pływających przy wydzielonej przystani niskiej.

Podobny zakres prac dotyczyć będzie Nabrzeża Wisłoujście znajdującego się po przeciwległej stronie toru wodnego. Na chwilę obecną nabrzeże ma wyłącznie charakter obudowy brzegu kanału portowego, natomiast docelowo, podobnie jak w przypadku Nabrzeża Zbożowego, zapewni także możliwość cumowania i obsługi przy nim małych jednostek pływających.

Największe zmiany dotkną natomiast Nabrzeża Dworzec Drzewny, które w tej chwili pełni funkcję obudowy brzegu kanału portowego, natomiast docelowo ma być przywrócone do eksploatacji i stanowić nabrzeże przeładunkowe.

Linia odwodna nowego nabrzeża o całkowitej długości około 1221 m przebiegać będzie w odległości wahającej się od 15m do 40 metrów od krawędzi projektowanego toru. Lokalnie w rejonie części nabrzeża przy obrotnicy prowadzącej do Basenu Górniczego odległość od krawędzi toru wodnego do nabrzeża wyniesie 5,5m. Finalnie, po przeprowadzonych pracach inwestycyjnych nabrzeże przystosowane będzie do obsługi statków o zanurzeniu do 10,3 dla statków 30 000 DWT i 10,6 dla niepełnoładownych statków 100 000 DWT, choć utrzymanie takich parametrów na całej długości nabrzeża nie będzie możliwe. Na tym odcinku kanału w części południowej nabrzeża pod dnem przebiega bowiem tunel drogowy pod Martwą Wisłą, który wymusza konieczność nadania nabrzeżu na zadanym odcinku charakteru nabrzeża lekkiego. Pomimo tego, część Dworca Drzewnego sąsiadująca z Basenem Górniczym dopuszczać będzie obciążenie nawierzchni do poziomu nawet 30 kN/m2.
Docelowo Dworzec Drzewny zostanie przywrócony po latach do eksploatacji i dedykowany obsłudze tzw. uniwersalnej tj. przeładunkom wszelkiego rodzaju towarów obsługiwanych w Porcie Wewnętrznym.

Ta warta blisko pół miliarda inwestycja to jedno z największych przedsięwzięć infrastrukturalnych realizowanych dotąd przez Zarząd Morskiego Portu Gdańsk S.A. Inwestycja ma przyczynić się do zrównania parametrów większości nabrzeży zlokalizowanych w Porcie Wewnętrznym, zwiększyć ich dostępność dla większych jednostek pływających niż obecnie, polepszyć jakość obsługi w porcie i zapewnić bezpieczeństwo żeglugi na kanale portowym.