Śródlądowe drogi wodne oraz wszystkie inne akweny, na których możemy uprawiać żeglarstwo lub motorowodniactwo, wyposażone są w znaki nawigacyjne. Ich zadaniem jest ułatwienie nam poruszania się po danym akwenie i oczywiście uczynienie go bezpieczniejszym.

Wspomniane znaki informować nas będą miedzy innymi o przebiegu szlaku żeglownego, jego granicach, rozgałęzieniach itp. Znaki te mogą mieć formę pław unoszących się na wodzie, staw wmurowanych w dno lub też być umieszczone na brzegu. Zaczniemy od znaków wyznaczających nam granice szlaku żeglugowego. To takie nasze żeglarskie krawężniki.

Znaki prawej i lewej strony szlaku żeglugowego

Lewą stronę szlaku żeglownego oznaczają znaki koloru zielonego w kształcie stożka, kolumny albo tyki ze znakiem szczytowym w kształcie stożka lub kij bez wiechy. Znak brzegowy to romb koloru białego z zieloną obwódką lub romb zielono-biały (zielony na górze, co symbolizuje stożek).

Znakiem prawej strony szlaku żeglugowego jest znak koloru czerwonego w kształcie walca, kolumny albo tyki ze znakiem szczytowym w kształcie walca lub kij z wiechą. Znak brzegowy to kwadratowa tablica biała z czerwoną obwódką lub biała tablica z szerokim pasem koloru czerwonego (ma on symbolizować walec).

Warto jest w tym miejscu podkreślić, że znaki te są dokładnie odwrotne niż w wypadku oznaczeń prawej i lewej strony toru wodnego na morzu (w rejonie IALA A). Natomiast wejścia do portów na śródlądziu są oznaczone dokładnie tak samo jak na morzu w rejonie IALA A czyli prawa strona wejścia to stożek koloru zielonego, a lewa walec koloru czerwonego.

Strony śródlądowego szlaku żeglugowego

Przy określaniu stron szlaku na morzu w regionie IALA A obejmującym Europę, Afrykę i większa część Azji zastosowano zasadę „patrzenia” z większego akwenu na mniejszy: z oceanu ma morze, z morza na zatokę, z zatoki na port.

Na śródlądziu kierunek ten określają nurty rzek, kanałów lateralnych (wzdłuż których płyną rzeki), a na jeziorach, zalewach i innych tego typu akwenach - kierunki geograficzne. W pierwszym przypadku stronę szlaku określamy zgodnie z biegiem (nurtem) rzeki. Płynąc z prądem z prawej strony będziemy mieli znaki prawej strony szlaku i tej się trzymamy, a z lewej znaki lewej strony szlaku. Płynąc w kierunku odwrotnym (pod prąd) trzymać się powinniśmy „swojej” prawej strony, lecz będziemy po lewej stronie szlaku, a więc bliżej znaków lewej strony.

Na jeziorach i zalewach prawa strona szlaku znajduje się z „naszej” prawej strony, gdy poruszać się będziemy ze wschodu na zachód lub z południa na północ. Płynąc w kierunkach przeciwnych (z zachodu na wschód lub północy na południe) stosować będziemy zasadę omówioną na przykładzie rzek.

W celu lepszego zorientowania się gdzie jest prawa, a gdzie lewa strona szlaku przy wyjściach z jezior, zalewów lub innych szerokich dróg wodnych ustawione są znaki określające prawą lub lewą stronę szlaku żeglownego. Znaki te ustawiane są na brzegu.

Znak prawej strony szlaku wychodzącego z jeziora lub szerokiej drogi wodnej

Znak lewej strony szlaku wychodzącego z jeziora lub szerokiej drogi wodnej

Znaki rozwidlenia szlaku żeglugowego

Znak rozwidlenia - obie drogi są równorzędne. Znak w kształcie kuli lub ze znakiem szczytowym w kształcie kuli pomalowany w poziome pasy czerwono-zielone.
Znak rozwidlenia - główny szlak odchodzi w prawo. Znak w kształcie kuli ze znakiem szczytowym w kształcie stożka pomalowany w poziome pasy czerwono-zielone.
Znak rozwidlenia - główny szlak odchodzi w lewo. Znak w kształcie kuli ze znakiem szczytowym w kształcie walca pomalowany w poziome pasy czerwono-zielone.

Znaki brzegowe przejścia szlaku żeglugowego

Znak na prawym brzegu wskazujący przejście szlaku żeglownego od prawego do lewego brzegu. Żółty prostokąt z pionowym czarnym pasem lub żółty krzyż równoramienny.

Znak na lewym brzegu wskazujący przejście szlaku żeglownego od lewego do prawego brzegu. Żółty rąb z pionowym czarnym pasem po środku lub żółty leżący krzyż.

Znaki ostrzegające przed niebezpieczeństwem

Znaki informujące o niebezpieczeństwie będą nam je wskazywać w sposób zależny od umiejscowienia i rozległości przeszkody. Mogą one mieć charakter punktowy (kamienie, głazy, pozostałości słupów lub podpór, wraki itp.) lub rozległy (rumowiska skalne, długie łachy, mielizny itp). Znakiem wskazującym punktowe niebezpieczeństwo będzie znak odosobnionego niebezpieczeństwa. Znak ten w odróżnieniu od innych znaków wskazujących podwodne przeszkody jest stosowany również na morzu. Może być w kształcie kolumny lub tyki.

Znak odosobnionego niebezpieczeństwa umieszczany jest bezpośrednio nad małymi przeszkodami, wokół których woda jest żeglowna. Nie wskazuje kierunku ani odległości, w jakiej należy minąć dane niebezpieczeństwo. Informuje nas, abyśmy od danego miejsca trzymali się z dala. Ma kolor czarny z poziomymi czerwonymi pasami. Znakiem szczytowym są dwie czarne kule ustawione pionowo.
Innym znakiem wskazującym niebezpieczeństwo na środku toru wodnego jest znak składający się z dwóch stożków stykających się szczytami z tym, że górny jest czerwony, a dolny zielony. Znak ten stosowany jest tylko na śródlądziu.
Znak miejsc niebezpiecznych i przeszkód żeglugowych na lewym brzegu lub występujących wzdłuż lewego brzegu będzie znak podobny do znaku lewej strony toru wodnego z tym, że nie będzie on zielony, lecz w poziome pasy zielono-białe. Nadal jednak będzie wyposażony w znak szczytowy w kształcie zielonego stożka.
Znakiem miejsc niebezpiecznych i przeszkód żeglugowych na prawym brzegu lub występujących wzdłuż prawego brzegu będzie znak podobny do znaku prawej strony toru wodnego z tym, że nie będzie on czerwony, lecz w poziome pasy czerwono-białe. Nadal jednak będzie wyposażony w znak szczytowy w kształcie czerwonego walca.

Grupa przedstawionych tu znaków wskazuje nam niebezpieczeństwa, granice akwenu po którym możemy się poruszać i przejścia szlaku żeglugowego z jednego brzegu do drugiego. Znaków nawigacyjnych jest jednak znacznie więcej. Z kolejnymi zapoznamy się następnym razem.

Kpt. Krzysztof Piwnicki
4WINDS szkoła żeglarstwa