Wybrane przepisy żeglugowe obowiązujące na obszarze śródlądowych dróg wodnych Dolnego Śląska.

Wszędzie tam, gdzie żeglujemy lub uprawiamy motorowodniactwo, musimy przestrzegać zasad wynikających z krajowych ustaw i rozporządzeń regulujących kwestie poruszania się po śródlądowych drogach wodnych, oznakowania statków, znaków nawigacyjnych itp. Ponadto podlegamy także obowiązkowi przestrzegania przepisów miejscowych ustalanych przez lokalną administracje danego akwenu, czyli Urzędy Żeglugi Śródlądowej. Jest ich w Polsce osiem co sprawia, iż każdorazowo gdy wybieramy się na wodę musimy sprawdzić jakiemu UŻŚ dany akwen podlega. Dzisiaj zapoznamy się z najważniejszymi elementami zarządzenia Dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa ruchu i postoju statków na śródlądowych drogach wodnych nadzorowanych przez tenże UŻŚ.

Zarządzenie Dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu z dnia 1 października 2004 r.w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa ruchu i postoju statków na śródlądowych drogach wodnych. Na podstawie art. 14 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2001r. Nr 5, poz. 43, Nr 100 i poz.1085, 2002r. Nr199, poz.1672, 2003r. Nr 211, poz. 2049, oraz z 2004r nr 6 poz. 41, nr 93 poz. 895 i nr 96 poz. 959).

Zakres obowiązywania

Przepisy poniższe obowiązują na rzece Odrze od ujścia Nysy Kłodzkiej (km 181,3) do ujścia Nysy Łużyckiej (km 542,4), a także na węźle wodnym we Wrocławiu.

Prędkość statków

Prędkość statków musi być dostosowana do warunków hydrometeorologicznych i nawigacyjnych na szlaku żeglownym.

Szczegółowe zasady ruchu i postoju statków:

1. Statki wychodzące z kanałów śluzowych mają pierwszeństwo przed statkami zamierzającymi wpłynąć do kanałów, z wyjątkiem górnych kanałów śluzowych w Zwanowicach i Oławie, w których wchodzący statek ma pierwszeństwo przed wychodzącym.
2. Statki wychodzące z portu mają pierwszeństwo przed statkami zamierzającymi wpłynąć do portu, z wyjątkiem statków wymagających ochrony przed wysoką falą, silnym wiatrem lub awariowanych. W takich sytuacjach statek wychodzący z portu udziela pierwszeństwa wejścia.
3. Podczas okresu nawigacyjnego oraz czasowego wstrzymania ruchu żeglugowego spowodowanego wystąpieniem wezbrań, zabroniony jest postój w górnych kanałach śluz, za wyjątkiem:
   

• górnego kanału śluzy Zwanowice,
• górnego kanału śluzy Oława,
• górnego kanału śluzy Szczytniki,
• kanału od śluzy Bartoszowice do śluzy Zacisze,
• górnego kanału śluzy Rędzin,
• górnego kanału śluzy Brzeg Dolny.
  

Ograniczenia wysokości dla statków

Kierownicy statków muszą posiadać aktualną wiedzę dotyczącą wielkości prześwitów pod konstrukcjami krzyżującymi się z drogą wodną dla aktualnego stanu wody na odcinku, na którym zamierzają uprawiać żeglugę. W szczególności dotyczy to kierowników prowadzących statki, których wysokość od lustra wody do najwyższej części nierozbieralnej przekracza wysokość minimalnego prześwitu pod konstrukcjami krzyżującymi się z drogą wodną ponad WWŻ danej klasy drogi wodnej. W przypadku braku aktualnych informacji lub gdy tendencje zmiany stanów wód nie dają gwarancji bezpiecznego przejścia statku do miejsca bezpiecznego postoju, kierownik statku powinien powstrzymać się od rozpoczęcia żeglugi.

Żegluga w warunkach zalodzenia i wezbrań

1. W okresach wystąpienia zjawisk lodowych lub wezbrań odcinki dróg wodnych, na których one występują, będą zamknięte dla żeglugi. Decyzje o zamknięciu i otwarciu żeglugi podejmuje administracja drogi wodnej i ogłasza je w formie komunikatu.
2. Statki znajdujące się na szlaku żeglownym w momencie ogłoszenia komunikatu o jego zamknięciu powinny tak szybko, jak tylko to jest możliwe, dopłynąć do najbliższego portu, przystani lub stopnia wodnego, gdzie jest dozwolony bezpieczny postój po zamknięciu szlaku żeglownego.
3. Czasowe zamknięcie drogi wodnej nie dotyczy statków biorących udział w akcji ratowniczej oraz statków, których ruch jest konieczny dla utrzymania prawidłowego stanu drogi wodnej.
   

Żegluga w porze nocnej

1. Żegluga w porze nocnej może odbywać się jedynie zgodnie z warunkami określonymi przez dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej. Warunki takie są określane dla poszczególnych odcinków drogi wodnej, jak i dla statków po nich się poruszających. Każdorazowo informacja o otwarciu i zamknięciu żeglugi w porze nocnej będzie podawana przez administrację drogi wodnej w formie komunikatu.
2. Statki, które znajdują się po zapadnięciu zmroku w ruchu na szlaku żeglownym, gdzie nie jest dozwolona żegluga nocna, obowiązane są dopłynąć do najbliższego bezpiecznego miejsca postoju i zatrzymać się na postój nocny.
3. Statki pełniące służbę publiczną mogą uprawiać żeglugę w porze nocnej.
   

Łączność radiotelefoniczna

1. Łączność radiotelefoniczna statek - statek powinna być prowadzona na częstotliwości 156,500 MHz (kanał 10).
2. Łączność radiotelefoniczna statek - ląd (z administracją drogi wodnej i administracją żeglugową) powinna być prowadzona na częstotliwości 156,400 MHz (kanał 8).
   

Przepisy szczególne dla statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji

1. Kierownicy statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji powinni przed rozpoczęciem rejsu zapoznać się z warunkami nawigacyjnymi oraz prognozami hydrometeorologicznymi na akwenie, na którym planowana jest żegluga oraz ściśle przestrzegać ograniczeń zawartych w dokumentach bezpieczeństwa statku.
2. Statki nie podlegające obowiązkowi posiadania dokumentu bezpieczeństwa (świadectwa zdolności żeglugowej, karty rejestracyjnej), w którym jest określony rodzaj i ilość środków ratunkowych, powinny być wyposażone przynajmniej w kamizelki ratunkowe w liczbie odpowiadającej ilości osób znajdujących się na statku oraz - gdy pozwala na to jego konstrukcja - koło ratunkowe z rzutką. Ilość osób pływających na tego typu statkach nie może przekraczać dopuszczalnej liczby określonej przez producenta lub przez możliwości konstrukcyjne. Stan techniczny powinien zapewniać bezpieczną żeglugę.
3. Postój statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji powinien odbywać się w miejscach do tego celu wyznaczonych i przygotowanych, zapewniających załodze bezpieczną komunikację z lądem i bezpieczne cumowanie jednostkom.
4. Pomost (nabrzeże) przystani powinien być wyposażony w:

• dostateczną ilość urządzeń cumowniczych umożliwiających prawidłowe i łatwe cumowanie statków,
• odbojnice zabezpieczające przed uszkodzeniem,
• sprzęt ratunkowy w postaci bosaków i kół ratunkowych z linką o długości nie mniejszej niż 25 m, rozmieszczony co najmniej co 30 m, w sposób umożliwiający jego natychmiastowe użycie, sprawny technicznie, a w porze nocnej wystarczająco oświetlony,
• ratowniczą linkę chwytakową wzdłuż pomostu - jeśli głębokość wody przy pomoście jest większa niż 1,0 m,
• drabinkę umożliwiającą wyjście z wody.
  

5. Pomosty i nabrzeża powinny być utrzymywane w należytym stanie technicznym.
6. Na przystani statków sportowych i turystycznych powinny znajdować się:

• regulamin zawierający przepisy porządkowe obowiązujące na przystani wywieszony w widocznym miejscu,
• dziennik przystaniowy z rejestrem wejść i wyjść statków,
• zbiór aktualnych przepisów regulujących uprawianie żeglugi na śródlądowych drogach wodnych,
• łódź ratunkowa z wyposażeniem,
• apteczka z instrukcją udzielania pierwszej pomocy.
  

Obowiązek posiadania przepisów żeglugowych

Obowiązek posiadania aktualnego egzemplarza przepisów żeglugowych oraz przepisów prawa miejscowego dla danej drogi wodnej dotyczy wszystkich statków za wyjątkiem statków bez załogi, scalonych materiałów pływających oraz małych statków nie posiadających kabiny, których długość kadłuba jest mniejsza niż 12 metrów.

Postępowanie w sytuacjach szczególnych

W sytuacjach szczególnych dopuszcza się odstąpienie od stosowania powyższych przepisów - za zgodą Dyrektora Urzędu Żeglugi Śródlądowej, w porozumieniu z administracją drogi wodnej.

Kpt. Krzysztof Piwnicki
4WINDS SZKOŁA ŻEGLARSTWA