Bitwa została stoczona pomiędzy 5 a 7 lipca 1770 roku w okolicach zatoki Czeszme (Çeşme), położonej między Azją Mniejszą a wyspą Chios. Stronami konfliktu były siły tureckie i rosyjskie.

Rosjanie wysłali silną flotę (22 okręty: 9 liniowców, 1 kecz, 3 fregaty, 5 mniejszych statków, 4 brandery - razem 810 dział) w rejon Morza Śródziemnego. Miało to na celu odwrócenie uwagi Turków od wyprawy wysłanej na Morze Czarne, która liczyła tylko 6 liniowców. Dwie rosyjskie eskadry dowodzone przez admirała Grigorija Spiridowa i wiceadmirała Johna Elphinstona, brytyjskiego doradcy, połączyły się pod komendą Aleksego Orłowa. Dokładna liczba okrętów tureckich nie jest znana. Turcy mieli prawdopodobnie 16 liniowców, 6 fregat, 6 szebek, 13 galer i 32 małe statki. Flotą turecką dowodził Kapudan Pasza (czyli admirał) Hosameddin.

Rosyjska linia bojowa pożeglowała w kierunku południowego końca tureckiej linii bojowej, a następnie skierowała się na północ. Spiridow będący na Sw. Ewstafii stoczył walkę z okrętem Hassana Paszy Real Mustafa, w której doszło w końcu do abordażu. Gdy turecki okręt zaczął płonąć, jego główny maszt runął na pokład Sw. Ewstafii, doprowadzając do eksplozji rosyjskiego statku. Zaraz po tym eksplodował Real Mustafa. Zanim doszło do abordażu przebywający na Sw. Ewstafii wodzowie floty rosyjskiej Spiridow i hrabia Fiodor Orłow opuścili okręt. Spiridow przeniósł się na okręt Triech Swiatitelai. Przeżył także kapitan okrętu Sw. Ewstafia, Kruse.

6 lipca Rosjanie bombardowali turecką flotę oraz nadbrzeżne baterie tureckie broniące wejścia do zatoki. 7 lipca siły rosyjskie przypuściły znów bezpośredni atak na okręty tureckie. Ogień prowadzony z liniowców Grom i Nie tron mienja doprowadził do eksplozji jednego z liniowców tureckich, a następnie przeniósł się na sąsiednie jednostki tureckie i dwa kolejne tureckie liniowce eksplodowały, a większość pozostałych płonęła. Kolejny atak sprawił, że już niemal cała flota turecka stała w ogniu. Okręty, które uniknęły ognia zostały zdobyte.

Starcie zakończyło się sromotną klęską Turków. Ich straty były ogromne - zniszczonych zostało 15 okrętów liniowych, 4 fregaty i 40 innych jednostek. Ponadto Rosjanie zdobyli 1 okręt liniowy (Rodos) i 6 galer. Bitwa pod Czeszme była największą turecką klęską na morzu od czasu bitwy pod Lepanto w 1571 roku.