Rozpoczynamy nową serię artykułów na temat przepisów żeglugowych. W kilku kolejnych tekstach znajdziemy między innymi zasady prawa drogi na śródlądziu i na morzu oraz nocne i dzienne oznaczenia statków.

Co na wodzie świeci. Znaki nocne statków cz 2.

Pływając w nocy, zarówno na morzu jak i na śródlądziu, spotykamy często statki zajęte połowem. Zgodnie z przepisami krajowymi i międzynarodowymi jednostki takie należy traktować jako statki z ograniczoną zdolnością manewrową, którym przysługuje prawo pierwszeństwa.

Statki rybackie zajęte połowem rozpoznamy w nocy dzięki odpowiedniemu oświetleniu, a w dzień - znakom pory dziennej. Jednostki takie dzielimy na dwie kategorie zależnie od metody połowu. Pierwsza grupa to poławiające przy pomocy trału (czyli ciągnięcia sieci), druga - metodą inną niż trałowanie. Wszystkie statki rybackie zajęte połowem powinny pokazywać odpowiednie światła specyfikacji niezależnie do tego czy są w ruchu czy też nie.

Na morzu: statek zajęty połowem trałującym nie poruszający się po wodzie do 50 m. Na śródlądziu prom. .

Na morzu; statek zajęty połowem trałującym nie poruszający się po wodzie powyżej 50 m. Na śródlądziu – statek poławiający trałem.

Warto w tym miejscu wyjaśnić pojęcie „ruchu”. Rozumiemy przez nie przemieszczanie się statku w stosunku do wody z prędkością większą niż jeden węzeł, czyli jedną milę na godzinę. Na śródlądziu natomiast za jednostkę poruszającą się uważany jest statek przemieszczający się w stosunku do brzegu. Wszystkie statki w ruchu powinny mieć zapalone światła burtowe oraz światło rufowe, o czym pisaliśmy w poprzednim numerze.

Statek trałujący na morzu zobowiązany jest nosić dwa światła jedno nad drugim umieszczone na maszcie świecące w sektorze 360°. Górne ma kolor zielony, a dolne biały. Kutry powyżej 50m długości powinny też ponadto palić światło masztowe koloru białego świecące w sektorze 225° umiejscowione z tyłu i ponad światłem zielonym. Jednostki śródlądowe poławiające przy pomocy trału powinny to światło pokazywać niezależnie do długości, gdyż to ono odróżnia śródlądowy statek rybacki trałujący od promu. Statki trałujące w dzień również powinny informować o wykonywanej przez siebie czynności połowowej stosując znaki dzienne. W przypadku jednostek rybackich będą to dwa stożki skierowane do siebie szczytami. Na morzu dopuszczalny jest też znak zastępczy w postaci kosza umieszczonego w widocznym miejscu. Zasada ta odnosi się jednak jedynie do statków rybackich o długości mniejszej niż 20m.

Znak dzienny statku zajętego połowem. .

Znak dzienny statku zajętego połowem o długości mniejszej niż 20 m. (na morzu)

Znak dzienny statku zajętego połowem o długości mniejszej niż 20 m. (na morzu)

Oprócz jednostek trałujących możemy też spotkać się z jednostkami poławiający innymi metodami. One również będą palić dwa światła specyfikacji rozmieszczone identycznie jak w przypadku statków trałujących, jednak górne będzie koloru czerwonego, a nie zielonego. Jednostki powyżej 50m na morzu zapalają dodatkowe światło masztowe. Statki poławiające metodą inną niż trałowanie mogą mieć wysunięte urządzenia połowowe np. z burty. W sytuacji, gdy stanowią one przeszkodę nawigacyjną, a na morzu gdy sięgają dalej niż 150 m, należy je dodatkowo oznaczyć. Będzie to białe światło świecące w sektorze 360° umieszczone na burcie, z której takie urządzenie jest wysunięte, a w ciągu dnia stożek skierowany szczytem ku górze.

Ponadto statki rybackie poławiające trałem będą też nas (oraz siebie nawzajem) informować o swoich czynnościach związanych z samym połowem. I tak kiedy wydają sieci zapalą dodatkowo dwa światła białe świecące w sektorze 360°. Kiedy wybierają sieci dolne światło zapalić się powinno w kolorze czerwonym, a jeśli sieć uwięźnie (np. na podwodnej przeszkodzie) oba dodatkowe światła powinny być czerwone.

Na morzu, statek rybacki zajęty trałowaniem powyżej 50m długości, wydający sieci, widziany z prawej burty, będący w drodze i w ruchu.

Na morzu, statek rybacki zajęty trałowaniem poniżej 50m długości, wybierający sieci, widziany z lewej burty, będący w drodze i w ruchu.

Na morzu, statek rybacki zajęty trałowaniem poniżej 50m długości którego sieci uwięzły, widziany od dziobu, będący w drodze i w ruchu.

Statki rybackie, spotykane dość często zwłaszcza w strefie przybrzeżnej, nastręczają nam często nie lada problemów. Wynikają one jednak często z naszej niewiedzy i nieznajomości noszonego przez nie oświetlenia. Poznając je nie tylko będziemy wiedzieli, że należy takiemu statkowi ustąpić z drogi, ale będziemy wiedzieć dlaczego to robimy, a nie bezmyślnie uciekać, bo większy.

Kpt. Krzysztof Piwnicki
4winds szkoła żeglarska