Przedstawiamy drugą część artykułu Macieja Szemplińskiego, tym razem poświęconą w całości wiatrom, jakie na Balearach napotkać można.

Mistral (Tramontana)

Mistral powstaje, gdy nad Zatoką Biskajską lub Hiszpanią znajduje się ośrodek wyżowy, a nad północnymi Włochami lub Morzem Liguryjskim ośrodek niżowy. Masy zimnego powietrza napływają wtedy do Francji, natrafiają na Alpy i zostają przez nie skierowane do Doliny Rodanu, którą spływają do Morza Śródziemnego - przez deltę Rodanu, do Golfe du Lion.

Mistral wieje średnio 100 dni w roku z przeciętną szybkością 20 w, ale często osiąga prędkość 50-60 w. Swoim zasięgiem obejmuje często nawet Tunezję i Maltę. Na zachodzie sięga do wybrzeży Menorki lub nawet Majorki. Na wschodzie może docierać aż do brzegów Korsyki i Sycylii.

Mistral występuje regularnie przez cały rok i trwa najczęściej 3-6 dni. Podczas Mistralu niebo jest wolne od chmur i świeci słońce, ale jest to - nawet w lecie - zimny wiatr. Mistral przychodzi najczęściej niespodziewanie, bez ostrzeżenia, do którego tak jesteśmy przyzwyczajeni - mianowicie bez uprzedniego spadku ciśnienia atmosferycznego.
Np. 5-go września 2003, kołysząc się we flaucie na wysokości przylądka Babor w Golfe du Rosas, obserwowaliśmy na barometrze 1025 hPa. W niecałą godzinę później wiało 7 B z N, a ciśnienie podniosło się do 1026 hPa.

Pewnym ostrzeżeniem są czasem specyficzne chmury w postaci ”soczewek” z rozjaśnionymi brzegami i dalej w morzu coraz większy rozkołys. Chcąc dotrzeć do Balearów z Costa Brava, Lazurowego Wybrzeża, Korsyki lub Sardynii, musimy wejść w obszar wpływu Mistralu, a to nie tylko silny wiatr, ale dalej od linii brzegowej bardzo duża fala. Pilne przestudiowanie przed rejsem prognozy i mapy pogody nie będzie nadmiarem ostrożności.

Sirocco

Scirocco powstaje na pustyniach Afryki i w odróżnieniu od Mistralu przychodzi z kierunków południowych - SE do SW. Obejmuje swoim zasięgiem całe Morze Śródziemne. Scirocco występuje najczęściej w okresach przejściowych - od kwietnia do czerwca i od września do października.

Zwiastuny nadchodzącego Scirocco to wyż nad Zatoką Biskajską lub Hiszpanią i niż nad Saharą, nieprzyjemne, ciepło - wilgotne powietrze, spadek ciśnienia i czerwono-brązowy pył z Sahary w zbierającej się obficie rosie.

Scirocco wieje na Balearach na ogół z umiarkowaną siłą, czasem jednak osiąga siłę sztormu. Jego nadejście łączy się z wzrastającym zachmurzeniem, występowaniem burz i opadów, a także z ograniczeniem widoczności, spowodowanym obecnością pyłu saharyjskiego w powietrzu.

Fenómeno rissaga

Na Balearach dodatkowym i ważnym zwiastunem nadchodzącego Scirocco lub mocnych wiatrów z SW jest zmieniający się ok. 20 godzin wcześniej stan głębokości wody, co nie ma nic wspólnego z pływami. Następuje zjawisko, które można porównać z ”rozhuśtaniem” wody w wannie i które nasila się wraz z nadchodzącym wiatrem.

W porcie Ciutadela notowano zmiany głębokości wody wynoszące 2 m i następujące w takcie 15 minut, przy czym opadanie i wznoszenie trwało ok. 5 minut, oczywiście z odpowiednimi prądami.

W 1984 roku z tego samego portu woda ”uciekła” całkowicie, osadzając na dnie 78 jachtów i łodzi rybackich, a następnie powróciła gwałtowna fala. Skutek w postaci ogromnej góry złomu trudno sobie wyobrazić.

Hiszpańscy meteorologowie nazywają to zjawisko ”Fenómeno rissaga”. Jest ono trudne do przewidzenia, ponieważ nie występuje zawsze, pomimo identycznych warunków meteorologicznych. Fenómeno rissaga występuje na całych Balearach, jednak szczególnie narażone są długie porty i zatoki o wąskich wejściach, otwarte na SW - następuje tam ”efekt dyszy”. Generalnie można stwierdzić, że podnoszący się stan wody zwiastuje złą pogodę, natomiast niski stan - dobrą.

Levante

Levante to wilgotne wiatry z kierunków wschodnich, przynoszące opady i spadek temperatury. W okresach wczesnej wiosny (luty-maj) oraz jesieni (październik-grudzień) osiągają siłę sztormu. W okresie letnim od czerwca do września Levante są słabsze i trwają krócej. Zapowiedzią jest spadające ciśnienie atmosferyczne, pogorszenie widzialności i nadciągający rozkołys.

Powstają, gdy między Balearami a północną Afryką tworzy się obszar niskiego ciśnienia, a nad północnymi obszarami Europy wysokiego. Najczęściej wieją wzdłuż wybrzeża Hiszpanii i sięgają aż do Gibraltaru. Ponieważ na ich długiej drodze nie ma żadnych przeszkód, Levante powodują duże falowanie. W obszarze Costa Brava Levante jest zawsze wiatrem dolądowym i dlatego niebezpiecznym. Po zaobserwowaniu jego zwiastunów, zwłaszcza nadciągającego rozkołysu, możemy się liczyć ze sztormem w przeciągu najdalej trzech godzin.

Vendavales

Vendavales to mocne wiatry południowo-zachodnie, wiejące szczególnie często w okresie wczesnej wiosny i późnej jesieni między wybrzeżami północnej Afryki i Hiszpanii. Mogą osiągać siłę sztormu, trwają jednak zazwyczaj dość krótko. Zasięg ich działania rozciąga się od Gibraltaru po zachodnie wybrzeża Sardynii. Powstają, gdy przez obszar Hiszpanii i Francji przeciągają obszary niżowe.