Trymowanie i kombinowanie

Myśląc „trymowanie”, niemal automatycznie dopowiadamy sobie: „żagli”. Tymczasem, trymować można także ładunek, statek, a nawet… rybę lub psa. O co chodzi z tym trymowaniem i po co nam to właściwie do szczęścia potrzebne?

Rodzaje trymowania

Jak już wiemy, termin trymowanie wiąże się z rozmaitymi czynnościami, dotyczącymi na dodatek zupełnie różnych dziedzin życia. Wyróżniamy zatem:

·         trymowanie ładunku – polega ono na optymalnym rozmieszczaniu ładunku sypkiego w ładowni w taki sposób, by jednostka miała jak najlepszą stateczność. Tego rodzaju trymowaniem zajmuje się wykwalifikowany pracownik portu, zwany oczywiście trymerem;

·         trymowanie ryb – w tym przypadku trymowaniem nazywa się usuwanie z ryb zbędnych (czyli niejadalnych) elementów;

·         trymowanie sierści – czyli usuwanie z sierści psa martwych i skołtunionych części sierści;

·         i wreszcie trymowanie elementów łódki: trymować można oczywiście żagle, kadłub oraz takielunek  - i tak się składa, że ten właśnie rodzaj trymowania będzie nas interesował najbardziej.

Jak to się robi?

Na czym konkretnie miałoby polegać trymowanie? W „Małym Leksykonie Morskim” I. Grajewskiego możemy przeczytać, że trymowanie to zespół czynności, mających na celu nadanie odpowiedniego kształtu żaglowi, linom lub kadłubowi jednostki pływającej.

Niby prosta sprawa, ale warto by doprecyzować, co właściwie kryje się pod mitycznym pojęciem „zespół czynności”?

W przypadku nowego żagla, trymowanie będzie polegało głównie na dopasowaniu listew, lików, wygładzeniu fałd itp. Innymi słowy, trymowanie sprawi, że kawał płótna zyska odpowiednie wybrzuszenie i będzie działał sprawnie. Żagle można także trymować na bieżąco, dostosowując ich kształt do warunków atmosferycznych, ale o tym za chwilę.

Natomiast w przypadku trymowania kadłuba „zespół czynności” obejmuje przede wszystkim wyznaczenie położenie środka ożaglowania oraz środka bocznego oporu, a także zapewnienie podwodnej części kadłuba  gładkiej i równej powierzchni.

Trymowanie osprzętu i  takielunku polega głównie na odpowiednim ustawieniu masztów, uregulowaniu napięcia lin, szotów, olinowania, bloków i całego takielunku tak, by… no właśnie, by co? By nie wyglądać na wodzie, jak jeleń?

Po co się to robi?

Trymowanie żagli i osprzętu pozwala nie tylko osiągnąć pewien efekt wizualny (czyli, żagle pracują całą powierzchnią, nic nie łopocze i ogólnie wyglądamy profesjonalnie), ale też znacznie poprawia efektywność pracy łódki (no bo nic nie łopocze itd.)

Po odpowiednim strymowaniu żegluga jest znacznie łatwiejsza, szybsza i bardziej efektywna (właśnie dlatego dla regatowców trymowanie jest niemal religią), a jacht staje się znacznie milszym i bezpieczniejszym miejscem.

Trymowanie, szczególnie trymowanie żagli, ma największe znaczenie wówczas, gdy płyniemy pod wiatr. Oczywiście, z wiatrem również się przydaje, ale znacznie łatwiej jest wówczas ukryć fakt, że olaliśmy całą procedurę, bo i tak w miarę sprawnie przemieszczamy się do przodu; natomiast w bajdewindach natura do spółki z fizyką bezlitośnie obnażają naszą niewiedzę oraz lekceważący stosunek do teorii żeglowania.

Trymowanie na bieżąco

O ile kwestia trymowania kadłuba czy rozłożenie ładunku w ładowni jest raczej ustalana zanim wyjdziemy z portu, o tyle trymowanie żagli to coś, co możemy (i powinniśmy) regulować na bieżąco. Skąd jednak mamy wiedzieć, że coś jest nie tak? W sumie dość łatwo można to zauważyć, szczególnie przy wspomnianym bejdewindzie:

- po pierwsze, wszyscy nas wyprzedzają - nawet ci, którzy ewidentnie nie powinni;

- po drugie, nasze żagle, ich części, albo przynajmniej icki, łopoczą wesoło.

Podczas rejsu trymowanie foka i grota polega na właściwym dobraniu dwóch parametrów: kąta natarcia oraz skrętu żagla. Jeśli zostaną one dostrojone w optymalny sposób, żagle będą mogły osiągnąć piękny, głęboki profil i pracować na granicy łopotu, dając nam porządną siłę nośną.

Trymowanie grota i foka różni się o tyle, że używamy do tego celu innych elementów. W celu regulacji foka (poza oczywiście szotami), musimy pomanewrować wózkami szotowymi; przesunięcie wózka w kierunku dziobu zmniejsza skręt żagla, zaś w kierunku rufy – zwiększa. Natomiast na grocie skręt oraz kąt natarcia regulujemy za pomocą obciągacza bomu.

Etymologia

Trymowanie wywodzi się od angielskiego słówka trim, oznaczającego: oporządzanie, dostosowywanie, ale również przycinanie czy korygowanie – czyli dokładnie to wszystko, co musimy zrobić, aby strymować łódkę.