Bojerowe Mistrzostwa Europy i Puchar Europy klasy Monotyp XV

W ubiegłym tygodniu rozegrano w Szwecji zawody bojerowe klasy Monotyp XV. Już przed drugą wojną światową rozgrywano zawody bojerowe. W Europie odbywały się one najczęściej na Mazurach, a ich główną bazą były Ogonki, gdzie startowało kilkadziesiąt ślizgów klasy Monotyp XV. Również harcerze z Wielkopolski zaczęli budować te łodzie lodowe i na nich startować.

Po wojnie Polacy przejęli na Mazurach wiele niemieckich ślizgów i zaczęli rozwijać ten sport. Do lat 70. ścigano się głównie na jednostkach dwuosobowych klasy Monotyp XV.

Monotyp XV: to konstrukcja okresu międzywojennego zaprojektowana przez Estończyka Erika von Holsta, mieszkającego w Haapsalu, niewielkim nadbałtyckim miasteczku, z którego pochodzi także wielu znanych żeglarzy lodowych. W roku 1931 von Holst skonstruował na zlecenie Europejskiej Unii Żeglarstwa Lodowego nowoczesny dwumiejscowy ślizg z płozą sterową na rufie i z ożaglowaniem ket o powierzchni żagla 15m2. Jest to wymierająca klasa bojerów gdyż jest on drogi i ich duży ciężar powoduje konieczność transportu na przyczepach. Duże wymiary i ciężar bojera ponad 200 kg wymaga długiego czasu rozstawienia go przed startem. W Polsce nadal kilkunastu zapaleńców ściga się w tej klasie. Rokrocznie są organizowane regaty klasy mistrzowskiej, Polski, Europy i świata. W ślizgu tym zostały wprowadzone nowoczesne rozwiązania, znacznie odbiegające od rozwiązań w ówczesnych konstrukcjach. Rozwiązania te stały się klasycznymi. Były to:

1. Zastosowanie układu ket.
2. Zastosowanie zamkniętego kadłuba z kokpitami dla załogi, zamiast stosowanego dotychczas odkrytego kadłuba w postaci pomostu. Celem było polepszenie właściwości aerodynamicznych ślizgu i zwiększenie sztywności konstrukcji.
3. Zastosowanie płozownicy w postaci dźwigara dwupasowego (pustej wewnątrz).
4. Zastosowanie obrotowego i opływowego masztu.

W sprzyjających warunkach ślizg ten rozwija szybkość 60-90 km/godz., a po odpowiednim przygotowaniu nawet ponad 100 km/godz. Rekord Polski ślizgu Monotyp XV ustanowiony przez Stanisława Turkettiego wynosi l09,7 km/godz. Na ślizgu tym rozegrano w 1936 r. ostatnie przed wojną mistrzostwa Europy.

Tegoroczne Mistrzostwa Europy i Puchar Europy rozegrano dniach 02-07.02.2025 w Szwecji na jeziorze Storsoen koło Sandviken, a organizatorem był ”Sailing Estonia Union”.

Uczestniczyło 28 załóg z 5 państw: Estonia, Polska, Niemcy , Holandia i Szwecja. ME wygrała załoga z Holandii H 31 - Bouw van Wilk  Wiebe de Witte 2. Szwecja S 29-Bernhard Rost , Thomas Tennstrom 3. Estonia C2 -Olev Oolup , Andrus Padu, polska załoga zajęła 8 miejsce P 10 - Jerzy Nowakowski i Piotr Dąbrowski (Polska Flota Bojerowa).

 Kolejne regaty w ramach ME to Puchar Europy. Złoty medal zdobyła polska załoga P 10 - Jerzy Nowakowski oraz Piotr Dąbrowski, srebrny Estonia C 13 - Ott Kolk , Tanel Peteers natomiast brązowy Estonia C2- Olev Oolup i Andrus Padu. Ten złoty medal jest olbrzymim sukcesem Polaków, gdyż jest to bardzo trudna dyscyplina sportów lodowych. Dyscyplina wymagająca bardzo dużo pracy przy sprzęcie i wielu treningów. Jerzy Nowakowski i Piotr Dąbrowski wpisali się na listę polskich sukcesów Polaków w sportach lodowych. Z powodu na duże wymagania sprzętowe ten typ bojera jest mniej popularny niż bojer DN, na którym Polacy, od lat, zdobywają główne nagrody na międzynarodowych regatach. W Polsce jest już tylko kilka załogi startujących na bojerze Monotyp XV.