Wybierając się na zagraniczny wyjazd oczywiście zawsze chcielibyśmy, żeby przebiegał on bez problemów, zwłaszcza takich dotyczących naszego zdrowia. Jednak nie wszystko da się przewidzieć a jak to się mówi, strzeżonego pan Bóg strzeże. Dlatego najlepiej się ubezpieczyć na okoliczność rozmaitych uszczerbków na zdrowiu.


Oczywiście ubezpieczenie zwiększa koszt naszych wakacji. Jeśli nie jesteśmy milionerem, warto więc dobrze przeanalizować, za co warto zapłacić, a za co płacić nie musimy.

EKUZ - z czym to się je?

EKUZ to Europejska Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego. Zapewnia nam ona możliwość korzystania ze świadczeń zdrowotnych we wszystkich krajach należących do Unii Europejskiej, a także w Islandii, Norwegii, Liechtensteinie i Szwajcarii. O ile w Polsce nasze uprawnienia do korzystania ze świadczeń zdrowotnych weryfikowane są za pośrednictwem elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców, tak za granicą jesteśmy zobowiązani do przedstawienia dokumentu potwierdzającego nasze ubezpieczenie.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego obowiązuje od 1 stycznia 2006 roku i wydawana jest planującym czasowy pobyt w kraju członkowskim UE, a także wspomnianych już Islandii, Norwegii, Liechtensteinie lub Szwajcarii w celu turystycznym, odwiedzenia rodziny lub znajomych, odbycia podróży służbowej, podjęcia nauki, wykonywania pracy po oddelegowaniu przez polskiego pracodawcę.
Aby otrzymać EKUZ musimy złożyć wniosek w wojewódzkim oddziale NFZ, odpowiednim ze względu na miejsce zamieszkania wnioskującego.

Co nam daje EKUZ?

Na podstawie karty osobie przebywającej tymczasowo w innym państwie członkowskim UE/EFTA przysługują te wszystkie rzeczowe świadczenia zdrowotne, które:
• są niezbędne z medycznego punktu widzenia z uwzględnieniem charakteru tych świadczeń i czasu trwania pobytu,
• zostały udzielone w celu uniknięcia sytuacji, w której pacjent byłby zmuszony do powrotu na terytorium państwa ubezpieczenia, aby uzyskać potrzebne leczenie.

Czyli każde świadczenie, co do którego lekarz zadecyduje, że zachodzi konieczność jego udzielenia z uwagi na stan zdrowia pacjenta, tak, aby nie musiał on wracać do swojego kraju celem uzyskania leczenia.

Jak posługiwać się kartą

EKUZ okazujemy bezpośrednio w placówce służby zdrowia - lekarzowi lub administracji szpitala. W niektórych państwach wraz z kartą EKUZ wymagane jest okazanie dowodu tożsamości - preferowany jest paszport.

Niestety nie wystarczy podać lekarzowi samego numeru identyfikacyjnego karty. Lekarz musi osobiście zobaczyć kartę, zweryfikować zawarte na niej dane pod kątem zgodności ze wzorem określonym w przepisach unijnych. UWAGA! Na podstawie EKUZ można korzystać ze świadczeń wyłącznie u świadczeniodawców/lekarzy, którzy funkcjonują w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej.

Karta EKUZ nie wystarcza do uzyskania leczenia planowanego, czyli w sytuacji, kiedy leczenie jest celem wyjazdu poza granice państwa właściwego.

Wniosek o EKUZ

W zależności od celu wyjazdu, obowiązują dwa rodzaje wniosków:

• wniosek dla osób wyjeżdżających w związku z czasowym pobytem w innym niż Polska państwie członkowskim UE/EFTA
o przeznaczony dla osób ubezpieczonych w NFZ, członków rodzin zgłoszonych przez osoby ubezpieczone, osób nieubezpieczonych posiadających prawo do świadczeń na gruncie przepisów krajowych, których wyjazd do innego niż Polska państwa członkowskiego UE/EFTA jest związany z pobytem czasowym, tj. wyjazd turystyczny, wyjazd w celu nauki (szkoła/studia) lub inny wyjazd czasowy, który nie jest związany z wykonywaniem pracy, przeniesieniem miejsca zamieszkania lub uzyskaniem leczenia planowanego

• wniosek dla osób wyjeżdżających w związku z wykonywaniem pracy w innym niż Polska państwie członkowskim UE/EFTA.
o przeznaczony dla osób ubezpieczonych w NFZ oraz członków ich rodzin, których wyjazd do innego niż Polska państwa członkowskiego UE/EFTA związany jest z poszukiwaniem pracy, wykonywaniem pracy, w tym wykonywaniem zadań służbowych na polecenie pracodawcy oraz z pracą w charakterze pracownika dyplomatycznego lub konsularnego.

Wydanie karty przez oddział wojewódzki NFZ jest bezpłatne.

Dokumenty potrzebne do wydania karty

EKUZ wydawana jest na podstawie danych zawartych w bazach danych NFZ. W przypadku, gdy oddział wojewódzki NFZ nie jest w stanie potwierdzić prawa do świadczeń na podstawie posiadanych informacji, wydanie EKUZ uzależnione jest od przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego przez właściwy oddział wojewódzki NFZ i/lub okazania przez wnioskodawcę odpowiednich dokumentów.

Dokumenty potwierdzające ubezpieczenie zdrowotne w NFZ:
 
Dla osób ubezpieczonych, odpowiednio do sytuacji, np.:
• aktualne zaświadczenie wypełnione przez płatnika składki,
• aktualne zaświadczenie z KRUS o podleganiu ubezpieczeniu zdrowotnemu w NFZ (rolnik),
• aktualne zaświadczenia z ZUS o niezaleganiu w opłacaniu składek (tylko dla osób prowadzących działalność gospodarczą),
• legitymacja emeryta/rencisty,
• aktualne zaświadczenie o pobieraniu zasiłku przedemerytalnego,
• aktualne zaświadczenie wystawione przez Urząd Pracy w przypadku bezrobotnych niepodlegających ubezpieczeniu z innego tytułu,
• aktualne zaświadczenie z uczelni o zgłoszeniu do ubezpieczenia studenta niepodlegającego ubezpieczeniu z innego tytułu.

W przypadku emerytów/rencistów wojskowych dokumentem potwierdzającym ubezpieczenie zdrowotne jest legitymacja.

Dla członków rodziny, odpowiednio do sytuacji, np.:
• dokument potwierdzający uprawnienia do świadczeń osoby ubezpieczonej, która zgłosiła członka rodziny do ubezpieczenia,
• zgłoszenia do ubezpieczenia członka rodziny (druk ZUS ZCNA, jeżeli zgłoszenie nastąpiło po 1 lipca 2008 r. lub ZUS ZCZA, jeżeli zgłoszenie nastąpiło przed dniem 1 lipca 2008 r.),
• dokument potwierdzający kontynuację nauki lub orzeczenie o niepełnosprawność w przypadku osób, które ukończyły 18 rok życia,
• aktualne zaświadczenie o okresach podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w przypadku członków rodziny zgłoszonych do ubezpieczenia w KRUS.

Dla nieubezpieczonego – uprawnionego do świadczeń (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 - 4 ustawy o świadczeniach), odpowiednio do sytuacji:
• decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania świadczeniobiorcy, potwierdzająca to prawo,
• dokument potwierdzający tożsamość,
• zaświadczenie od lekarza (z datą nie wcześniejszą niż 30 dni przed złożeniem wniosku), ewentualnie karta przebiegu ciąży,
• skrócony odpis aktu urodzenia,
• dokument potwierdzający zamieszkiwanie na terytorium RP lub oświadczenie o zamieszkiwaniu na terytorium RP,
• dokument potwierdzający fakt posiadania statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej lub zezwolenia na pobyt czasowy.

Dopuszcza się możliwość przedstawiania przez ubezpieczonych innych dokumentów, wystawionych przez właściwy organ, zawierających w szczególności informację o odprowadzeniu składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Za aktualny dokument potwierdzający ubezpieczenie przyjmuje się dokument, który potwierdza ostatni możliwy okres ubezpieczenia, np.:
1. W przypadku dokumentu potwierdzającego opłacenie składek w ZUS (np. ZUS RMUA):
• gdy z wnioskiem wystąpiono przed dniem 15 danego miesiąca (np. przed dniem 15 sierpnia), za aktualny należy uznać druk ZUS RMUA potwierdzający opłacenie składek za miesiąc czerwiec,
• gdy z wnioskiem wystąpiono po dniu 15 danego miesiąca (np. po 15 sierpnia), za aktualny należy uznać druk ZUS RMUA potwierdzający opłacenie składek za miesiąc lipiec.

2. W przypadku legitymacji ubezpieczeniowej lub zaświadczenia płatnika– dokument ważny jest 30 dni od jego wystawienia.
Zasady dotyczące okresu ważności karty EKUZ wydawanej w związku z wyjazdem turystycznym:
a) okres ważności do 5 lat - osoby pobierające świadczenia emerytalne
b) okres ważności do 6 miesięcy:
osoby ubezpieczone, tj.: osoby zatrudnione; osoby prowadzące pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą; osoby pobierające rentę; studenci zgłoszeni do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię; członkowie rodzin (w przypadku osób powyżej 18 r. ż. – po przedstawieniu dokumentu potwierdzającego fakt kontynuacji kształcenia)
osoby nieubezpieczone uprawnione na podstawie przepisów krajowych: nieubezpieczone osoby, które nie ukończyły 18 roku życia i posiadają polskie obywatelstwo; nieubezpieczone osoby, które nie ukończyły 18 roku życia, posiadają miejsce zamieszkania na terytorium RP, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy; nieubezpieczone kobiety posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu; nieubezpieczone kobiety posiadające status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy oraz miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu;
c) okres ważności do 2 miesięcy: osoby bezrobotne zarejestrowane w Urzędzie Pracy, niewymienione wcześniej osoby ubezpieczone,
d) okres ważności do 90 dni: osoby, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach)
e) okres ważności do 42 dni: nieubezpieczone kobiety posiadające obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie połogu; nieubezpieczone kobiety posiadające status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy oraz miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie połogu,

Osoby wyjeżdżające w związku z pracą jako pracownicy delegowani lub wykonujący pracę w dwóch lub więcej państwach członkowskich UE/EFTA, będą mogły otrzymać kartę EKUZ na okres wskazany na dokumencie A1/E101 wystawiony przez ZUS.