Użytkowanie jachtu dostarcza wielu przyjemności. Jak to jednak w życiu: zdarzają się lepsze i gorsze chwile. Jednym ze sposobów ograniczenia "tych gorszych" są ubezpieczenia. Jednakże nawet najlepsza polisa nie zabezpieczy jeśli ubezpieczający nie dopełni obowiązków wynikających z treści umowy ubezpieczenia i nie dostarczy zakładowi ubezpieczeń wymaganych dokumentów.
Wypadek ubezpieczeniowyOd czego można się ubezpieczyć? Generalnie ryzyka można podzielić na ubezpieczalne, czyli takie które teoretycznie mogą zostać ubezpieczone oraz nieubezpieczane, których ubezpieczenie sprzeczne jest z zasadami ubezpieczeń i w stosunku do których zakłady ubezpieczeń nie będę chciały udzielić ochrony. Najogólniej: wypadek ubezpieczeniowy - jest to przewidziane w umowie ubezpieczenia zdarzenie, wystąpienie którego powoduje powstanie obowiązku wypłaty odszkodowania lub innego świadczenia przez ubezpieczyciela. Wypadkiem ubezpieczeniowym może być: zdarzenie przyszłe, zdarzenie niepewne, zdarzenie prawne.
Obowiązki ubezpieczającego oraz prewencjaZawierając umowę ubezpieczenia patrzmy nie tylko na jej cenę i od czego polisa nas chroni. Nie mniej ważna jest treść warunków ubezpieczenia dotycząca obowiązków ubezpieczającego , armatora lub innej osoby upoważnionej do rozporządzania jachtem. Niespełnienie bowiem warunków umowy może być przyczyną odmowy wypłaty odszkodowania lub jego obniżenia. Ponadto część tych obowiązków wymusza działania o charakterze prewencyjnym, które zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia szkody. Przykładem może być wymóg odpowiedniego zabezpieczenia silnika przyczepnego przed kradzieżą albo właściwej konserwacji silnika. A przecież im mniejsza szkodowość tym mniejsza składka. Lepiej przecież wydać nieco więcej na zabezpieczenie, mniej na ubezpieczenie i mieć więcej czasu na przyjemności niż płacić krocie za ubezpieczenie i doświadczać wypadków ubezpieczeniowych.
Do podstawowych obowiązków ubezpieczającego lub innej osoby upoważnionej do rozporządzania jachtem należy np. zastosowanie dostępnych środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia (jachtu) lub zapobieżeniu szkodzie, a w przypadku powstania szkody dążenie do zmniejszenia jej rozmiarów samodzielnie lub z pomocą odpowiednich służb oraz do ewentualnego ustalenia sprawcy szkody. Należy także umożliwić ubezpieczycielowi lub powołanemu przez niego ekspertowi przeprowadzenie oględzin uszkodzeń jachtu przed dokonaniem napraw awaryjnych.
Ponadto, w trakcie trwania umowy ubezpieczenia, ubezpieczający obowiązany jest niezwłocznie zawiadamiać ubezpieczyciela o wszelkich zmianach okoliczności zwiększających ryzyko powstania szkody, w stosunku do tych które podał do wiadomości we wniosku o ubezpieczenie, np. zmiana charakteru użytkowania jachtu z prywatnego na intensywne użytkowanie klubowe, zmiana rejonu pływania. Nie sposób przedstawić w jednym artykule wszystkich obowiązków, zwłaszcza że wymogi ubezpieczycieli są zróżnicowane.
Gorąco namawiam na wprowadzenie żelaznej zasady, aby na jachcie zawsze znajdowała się kopia polisy i egzemplarz warunków ubezpieczenia.
Jak postępować w razie wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego?Najczęstsze szkody z ubezpieczeń jachtowych dotyczą ubezpieczenia jachtcasco, ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu posiadania jachtu lub kierowania jachtem oraz ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków. Są to zróżnicowane produkty ubezpieczeniowe a więc zarówno procedury jak i rodzaje dokumentów wymaganych przez ubezpieczycieli do wypłaty odszkodowania różnią się. Można jednakże wyodrębnić pewien zbiór zasad o charakterze ogólnym, który przydatny będzie w razie wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego.
1. W przypadku zaistnienia szkody zobowiązani Państwo jesteście do jej zminimalizowania. Prosimy postępować tak, jak gdyby nie zostało zawarte ubezpieczenie.
2. Ważne jest jak najszybsze poinformowanie swojego brokera lub ubezpieczyciela. Informacja (telefoniczna faksowa lub e-mailowa) powinna zawierać dane o przyczynie szkody, jej rodzaju i wysokości (kosztorys). W przypadku kolizji należy podać nazwę i adres drugiego uczestnika. Należy poinformować jak można się z Państwem skontaktować.
3. Należy wypełnić formularz zgłoszenia szkody i przesłać go wraz z mapami żeglarskimi i wyciągiem z dziennika pokładowego.
4. W przypadku szkód z odpowiedzialności cywilnej nie wolno uznawać roszczeń (nie przyjmować na siebie winy), natomiast należy zażądać od poszkodowanego uzasadnienia roszczenia.
5. Proszę wpisywać na zgłoszeniu szkody istotne fakty mające związek ze szkodą, nawet jeśli nie ma w tym zakresie bezpośredniego, odpowiedniego pytania, tj.: stan upojenia alkoholowego, brak prawa jazdy, podejrzenia, zawyżone lub nieuzasadnione roszczenia.
6. W przypadku szkód spowodowanych przez ogień, eksplozję, kradzież, rabunek, wandalizm należy niezwłoczne poinformować Policję.
7. W odniesieniu do konkretnej umowy ubezpieczenia wskazówki zawarte są w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia w częściach "obowiązki ubezpieczającego/ubezpieczonego" lub "postępowanie w przypadku szkody".
8. Należy umożliwić zakładowi ubezpieczeń dokonanie czynności niezbędnych do ustalenia okoliczności powstania szkody i jej rozmiarów oraz udzielić potrzebnych wyjaśnień.
9. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń wymagać będzie opinii rzeczoznawcy (eksperta), proszę wziąć udział w oględzinach i przy tej okazji spróbować określić wysokość szkody z warsztatem naprawczym, stocznią i/lub rzeczoznawcą (ekspertem) i we wszystkich punktach osiągnąć wspólne stanowisko.
10. Jeśli nie zgadzają się Państwo z opinią rzeczoznawcy (eksperta) firmy ubezpieczeniowej, istnieje możliwość pozasądowego wyjaśnienia poprzez postępowanie arbitrażowe. Państwo powołują swojego eksperta. Obaj rzeczoznawcy wyznaczą z kolei trzeciego eksperta – arbitra, który zbada zdarzenie ponownie i zadecyduje.
11. Proszę nie odstępować stoczni (warsztatowi naprawczemu) swoich roszczeń przeciwko ubezpieczycielowi bez porozumienia z brokerem/ubezpieczycielem.
12. Specjalne informacje dotyczące szkód jachtowych:
a) W przypadku ratowania jachtu od niebezpieczeństwa zatonięcia, proszę nie uzgadniać żadnych ostatecznych kosztów. W praktyce międzynarodowej przyjmuje się tzw. otwartą umowę "no cure – no pay" (nie ma wyniku – nie ma zapłaty). Dalsze negocjacje proszę zostawić ubezpieczycielowi. Proszę także nie wypowiadać się w sprawie wartości Państwa jachtu.
b) Szkody powstałe w mieniu powierzonym należącym do osób trzecich winny być wspólnie z tymi osobami zaprotokołowane (przyczyna, przebieg zdarzeń, skala i rozmiar szkody). Szkody będące skutkiem kolizji lub sztrandowania (szkody żeglugowe) muszą zostać zgłoszone w najbliższym porcie Policji wodnej względnie w Kapitanacie wraz z wyciągiem z dziennika pokładowego.
PodsumowanieProces likwidacji szkody weryfikuje poprawność zawarcia umowy ubezpieczenia. W tym momencie ważna okazuje się nie tylko treść polisy ale także wniosku o ubezpieczenie, którego znaczenie jest niejednokrotnie bagatelizowane. Zasadą jest, że oryginał wniosku trafia do ubezpieczyciela, gdyż na jego podstawie wystawiana jest polisa. Wniosek stanowi jednak integralną częścią polisy. Z tego względu warto poprosić o zrobienie kopii wniosku i dołączenie jej do polisy. W trakcie procesu likwidacji szkody okazuje się także czy dopełniliśmy obowiązków wynikających z umowy ubezpieczenia. Trudno przecież stale mieć w głowie treść warunków ubezpieczenia. Dlatego nabywając polisę warto korzystać z biur wyspecjalizowanych w ubezpieczeniach jachtowych, za pośrednictwem których można nie tylko zawrzeć ubezpieczenie, ale także uzyskać fachową pomoc w przypadku zaistnienia szkody.
Małgorzata Glueck
broker ubezpieczeniowy
Proffman Broker Sp. z o.o.
e-mail: info@proffman.pl
tel.: +48 91 432 38 63
tel.: +48 91 432 38 60
mob. +48 602 22 15 12