Przed pierwszym czarterem jachtu pojawia się wiele pytań. Nic w tym dziwnego, że chcemy się do nowej sytuacji jak najlepiej przygotować. Aby ułatwić to naszym Czytelnikom, przygotowaliśmy krótki poradnik, zawierający odpowiedzi na jedne z najczęściej pojawiających się wątpliwości. Jeśli macie jeszcze inne pytania, zapraszamy do zadawania ich w komentarzach pod artykułem.

Czym kierować się przy wyborze jachtu?

Przy wyborze jachtu, oprócz oczywiście modelu (zobacz: Modele jachtów czarterowych), ważne są: wiek jednostki, liczba kabin, liczba koi, wiek i rodzaj żagli (rolowane czy nie). W przypadku niektórych akwenów istotne może być również zanurzenie jachtu czy wysokość masztu.

Dodatkowo każdy jacht może, lecz nie musi, posiadać ster strumieniowy, ponton, silnik zaburtowy czy ogrzewanie – warto więc zwrócić na to uwagę, jeśli zależy nam na tych elementach wyposażenia. W zależności od potrzeb i planowanej trasy rejsu, możemy również potrzebować informacji, czy jacht posiada pozwolenie na pływanie po wodach innego państwa lub na żeglugę nocną.

Początkujący czarterowicz staje również często przed wyborem: jacht jednokadłubowy czy katamaran? Zalety katamaranów to niewątpliwie mniejsza podatność na falowanie oraz więcej miejsca pod pokładem i w kokpicie. Katamaran ma również mniejsze zanurzenie, umożliwiające wpływanie w miejsca, które dla typowego jachtu jednokadłubowego są niedostępne. Wszystko to sprawia, że jednostki te są niezwykle popularne na Karaibach. Koszty wynajmu, a także często znacznie wyższe koszty podstoju w marinach sprawiają, że nie są to jednak jednostki często czarterowane np. na Morzu Śródziemnym.

Uwaga: Typowe jednostki czarterowe posiadają też zwykle ograniczenie dotyczące żeglugi w określonych warunkach wiatrowych, najczęściej do 6 B.

Jakie dodatkowe koszty trzeba brać pod uwagę?

Koszty, które musimy doliczyć do ceny samego wynajmu jachtu, możemy podzielić na obowiązkowe i nieobowiązkowe. Opłaty te nieco się różnią u poszczególnych armatorów, jednak najczęściej spotykane opcje przedstawiamy poniżej.

Obowiązkowe koszty dodatkowe czarteru:

• sprzątanie końcowe i/lub transit log
• podatek turystyczny (w niektórych państwach; np. w Chorwacji 1 euro/os./dzień)
• kaucja (zwrotna po rejsie, jeśli jacht zostanie zwrócony bez uszkodzeń i braków w wyposażeniu)
• paliwo do jachtu
• opłaty portowe (oprócz pierwszego i ostatniego noclegu w marinie bazowej, który jest najczęściej bezpłatny)
  

Kalkulując koszt wyjazdu na rejs, należy też naturalnie wziąć po uwagę cenę przelotów/dojazdu do miejscowości docelowej oraz do samej mariny, a także koszty wyżywienia.

Nieobowiązkowe koszty dodatkowe czarteru:

• silnik zaburtowy
• ubezpieczenie kaucji
• opieka skippera
• możliwość zabrania zwierzęcia
• czarter one-way
• winiety pozwalające na żeglugę po wodach innego państwa
• pozwolenia na wpływanie do niektórych parków narodowych
• siatka bezpieczeństwa (safety net)
• dodatkowe żagle (genaker, spinaker)
• wi-fi
• parking
• czasami dodatkowo płatne są: ręczniki, pościel, gaz do kuchenki
  

 

Jakie są ograniczenia terminu wyczarterowania jachtu?

Przeważająca większość armatorów czarteruje jachty w sezonie wyłącznie na okresach co najmniej tygodniowych, najczęściej w terminach od soboty do soboty. Ułatwia im to rozplanowanie grafiku czarterów i nie naraża na przestoje. Jednak w niektórych regionach (np. Karaiby) lub okresach (po sezonie) możliwe jest wyczarterowanie jachtu np. na 10 dni lub też rozpoczęcie i zakończenie rejsu może być w inny dzień tygodnia, niż powszechnie przyjęty. Nie zaszkodzi zatem o taką możliwość zapytać.

Należy przy tym pamiętać, iż czarterując standardowo jacht na 7 dni od soboty do soboty, odbierzemy jednostkę zazwyczaj około godziny 17, natomiast zdanie jachtu następuje o 9 rano. Wiąże się to z koniecznością przygotowania jednostki dla następnej załogi. Niektórzy armatorzy wymagają powrotu do mariny bazowej już w piątek popołudniu. W takim przypadku po dokonaniu check-outu można oczywiście przenocować na jachcie.

Od czego zależy cena jachtu?

Poza modelem (zobacz: Modele jachtów czarterowych), oczywiście przede wszystkim od wieku i wielkości; co do zasady - im nowszy i większy, tym droższy. Kolejnym czynnikiem jest region. Najtaniej możemy wyczarterować jacht w Chorwacji, ze względu na dużą konkurencję pomiędzy armatorami. Niewiele droższe jednostki znajdziemy w Grecji*, tutaj jednak należy uważać na wiek jednostki - raczej nie zaleca się czarterować jachtów starszych niż 10 lat, a od zaufanych armatorów maksymalnie 15-letnich. Szukając czarteru, warto również zwrócić uwagę na termin – ceny jachtów podlegają zmianom sezonowym. Na przykład w Chorwacji najwyższy sezon u większości armatorów trwa od połowy czerwca do połowy września.

*) Na marginesie, jeśli zależy nam na obniżeniu ceny rejsu, za Grecją przemawiają zdecydowanie niższe niż np. w Chorwacji opłaty portowe.

Na jakie zniżki można liczyć czarterując jacht?

Większość armatorów oferuje zniżki dla powracających klientów. Na kilka tygodni lub czasem nawet dni przez terminem czarteru zdarzają się atrakcyjne promocje last minute, jednak musimy pamiętać, że jeśli poczekamy do ostatniej chwili, możemy nie znaleźć odpowiadającej nam jednostki, bo wybór będzie ograniczony. Przed sezonem można z kolei liczyć na zniżki first minute. W Chorwacji na przykład tego typu zniżki obowiązują do grudnia lub stycznia.

Większość armatorów oferuje również zniżki za czarter dłuższy niż tydzień oraz za wynajęcie większej liczby jachtów na raz.

Jakie informacje powinniśmy otrzymać przed rozpoczęciem czarteru?

Przed wyjazdem na rejs powinniśmy dostać informacje o marinie bazowej oraz kontakt do jej menadżera. Często wysyłany jest formularz listy załogi, którego wypełnienie i odesłanie do armatora przed rejsem skraca procedurę odbioru jachtu na miejscu.

Jak działa kaucja za jacht?

Czarterujący jacht odpowiada za szkody - co do zasady – jedynie do wysokości kaucji. Powyżej tej kwoty jacht jest ubezpieczony, jednak w niektórych przypadkach rażącego zaniedbania, które powoduje wyłączenie jednostki z późniejszych czarterów, firmy czarterowe mogą domagać się odszkodowania.

Kolejną ważną rzeczą związaną z kaucją, jest sposób jej deponowania. Zazwyczaj armatorzy zgadzają się zarówno na płatność gotówką, jak i blokowanie odpowiedniej kwoty na karcie kredytowej/debetowej, jednak warto upewnić się o tym przed rejsem.

Jak działa ubezpieczenie kaucji? Czy warto je wykupywać?

Ubezpieczenie kaucji oferuje zarówno większość armatorów, jak i zewnętrzne firmy ubezpieczeniowe. Czym te dwie opcje różnią się od siebie?

Decydując się na ubezpieczenie kaucji u armatora, nie musimy już zostawiać u niego całej kwoty kaucji. Takie ubezpieczenie składa się najczęściej z kwoty bezzwrotnej oraz pomniejszonej kaucji, którą deponujemy u armatora. Jeśli jacht oddamy z uszkodzeniami, odpowiednia kwota zostanie potrącona z pomniejszonej kaucji.

Ubezpieczenie kaucji wykupione u zewnętrznego ubezpieczyciela to zazwyczaj tylko płatna jednorazowo kwota bezzwrotna, jednak u armatora musimy zostawić całą kaucję. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia jachtu, armator potrąci koszty naprawy z naszej kaucji, a ubezpieczyciel odda nam tę kwotę. Należy oczywiście za każdym razem sprawdzić warunki kaucji oraz ubezpieczenia kaucji, a przede wszystkim – czego nie obejmują.

Najczęściej ubezpieczenie nie obejmuje opóźnienia powrotu, kosztów wynikających z oddania jachtu w innym porcie niż wymieniony w umowie, szkód wyrządzonych pod wpływem alkoholu lub środków odurzających czy w wyniku rażącego niedbalstwa. Ubezpieczenie kaucji często nie obejmuje również żagli, pontonu i silnika zaburtowego, a także zgubienia elementów wyposażenia.

Jakie uprawnienia trzeba posiadać, żeby wyczarterować jacht?

Do samego wyczarterowania jachtu nie są potrzebne żadne uprawnienia – możemy z powodzeniem wynająć skippera i cieszyć się pełnym relaksem na rejsie.

Jeśli jednak sami chcemy poprowadzić jacht, musimy mieć stosowne uprawnienia, akceptowane przez przepisy prawa w danym państwie. Przykładowo w Chorwacji oprócz patentu co najmniej sternika jachtowego, jedna osoba z załogi musi mieć świadectwo radiooperatora łączności bliskiego zasięgu (SRC) lub patent Voditelj Brodice. W Grecji często wymagany jest tzw. co-skipper, jednak niekoniecznie musi być to osoba z patentem, ważne żeby posiadała umiejętności żeglarskie (wystarczy własne oświadczenie).

Międzynarodowe patenty czy certyfikaty zazwyczaj są również akceptowane, jednak najlepiej za każdym razem upewnić się o tym u armatora.

Jak zaplanować trasę rejsu?

Aby zaplanować trasę, należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Przede wszystkim musimy wiedzieć, jakie są oczekiwania i możliwości załogi. Czy ma to być rejs głównie turystyczny, z niewielką ilością pływania, a dużą zwiedzania? A może chcemy odbyć rejs tzw. „stażowy” i zależy nam na wypływaniu jak największej ilości godzin do stażu na kolejny stopień żeglarski? Może będziemy mieć na pokładzie małe dzieci i zależy nam na krótkich przelotach i unikaniu cięższych warunków pogodowych? I tak dalej…

Biorąc to wszystko pod uwagę, możemy zaplanować, jaką mniej więcej długość będzie miała nasza trasa. A to z kolei pomoże nam wybrać punkty, w których będziemy chcieli zatrzymać się po drodze. Te oczekiwania zostaną oczywiście zweryfikowane przed samym rejsem i w jego trakcie, w pierwszej kolejności przez pogodę, a następnie samopoczucie załogantów lub inne nieprzewidziane wydarzenia. Dlatego warto mieć w zanadrzu kilka wariantów trasy i pamiętać (oraz uczulić na to naszych załogantów), że morze bywa nieprzewidywalne i faktyczny przebieg rejsu będzie zależał i tak od Neptuna.

Gdzie sprawdzać prognozy pogody?

Większość żeglarzy ma swoje ulubione portale, na których sprawdza prognozę pogody przed rejsem. Ważne, aby taka prognoza odnosiła się też do akwenów, a nie tylko miejscowości, i zawierała informacje o sile i kierunku wiatru, wysokości fali oraz ostrzeżenia meteorologiczne dla żeglarzy.

Warte polecenia są np. portale:
passageweather.com
www.weatheronline.pl
www.sea-seek.com
www.windguru.cz/pl
meteo.hr/index.php

W trakcie rejsu możemy odbierać prognozy pogody na naszym tablecie lub komórce przy pomocy różnych aplikacji (np. PocketGrib) – oczywiście pod warunkiem połączenia się urządzenia z Internetem. Jeżeli jacht jest wyposażony w odbiornik systemu NAVTEX, otrzymamy komunikaty dotyczące bezpieczeństwa żeglugi ze stacji brzegowych obszaru, po którym będziemy żeglować.

Na co zwrócić uwagę podczas odbioru i zdania jachtu?

Żeby uniknąć nieprzyjemnego zaskoczenia podczas zdawania jachtu, należy jak najdokładniej przeprowadzić tzw. check-in, czyli proces jego obioru. Sprawdzenie wszystkich elementów wyposażenia zgodnie z listą dostarczoną przez armatora, pozwoli wychwycić ewentualne braki, które powstały przed naszym rejsem. Dotyczy to również wszelkich uszkodzeń, rys, pęknięć itp. na pokładzie i pod nim. Wszelkie uwagi należy zgłosić do armatora. Przydatne bywa też stworzenie dokumentacji fotograficznej i/lub filmowej. Warto również zapoznać się z elementami, których na pierwszy rzut oka nie widać – rozwinąć żagle, odpalić silnik.

Czy można odebrać jacht wcześniej/później?

Jeśli zależy nam na wcześniejszej godzinie odbioru jachtu, warto zapytać armatora o taką możliwość. Armatorzy zwykle zgadzają się na to, jeśli tylko mają taką możliwość - jacht zostanie zdany przez poprzednią załogę na czas, w dobrym stanie, umożliwiającym szybkie przygotowanie go pod kolejny czarter. Czasem taka opcja jest dostępna za dodatkową opłatą.

Zdarza się, że planujemy dotarcie do mariny późno w nocy. Co wtedy? W takiej sytuacji armator (powiadomiony wcześniej przez klienta lub agencję czarterową) zgadza się zwykle zostawić kluczyki do jachtu w kokpicie, a check-in odbywa się następnego dnia.

Co w pierwszej kolejności przekazać niedoświadczonej załodze?

Szkolenie załogi to temat rzeka, jednak najważniejsze z pewnością są kwestie bezpieczeństwa. A zatem na początku rejsu powinniśmy nauczyć członków załogi jak wezwać pomoc, jak poruszać się po jachcie, czego się trzymać, a czego nie, gdzie znajdują się środki ratunkowe i jak się ich używa. Kolejną istotną kwestią jest działanie toalety. W dalszej kolejności możemy zapoznać chętnych z żaglami, węzłami, czy podstawami przeprowadzania manewrów.