Fot. Z archiwum Krystyny Chojnowskiej Liskiewicz `

Dzisiaj, z okazji Dnia Kobiet, przybliżamy biografię Krystyny Chojnowskiej-Liskiewicz, jachtowego kapitana żeglugi wielkiej, pierwszej kobiety na świecie, która niemal na całej trasie samotnie opłynęła świat.

Krystyna urodziła się 15 lipca 1936 roku w Warszawie. Tuż po wojnie wraz z rodziną przeprowadziła się do Ostródy, gdzie uczęszczała do tamtejszego Liceum Ogólnokształcącego. W tym czasie nauczyła się żeglować po Jeziorze Drwęckim. Już wtedy wiedziała, że jej życie będzie związane z morzem. Studiowała na typowo „męskim” kierunku na Wydziale Budownictwa Okrętowego Politechniki Gdańskiej i z dyplomem inżyniera została projektantem statków w biurze Projektowym Stoczni Gdańskiej. W roku 1966 uzyskała patent kapitana jachtowego. Swego męża Wacława poznała na studiach. Poza uczuciem łączyła ich także miłość do morza. Razem oddawali się pasji żeglarstwa na należącym do nich niewielkim jachcie „Mechatek”.

Krystyna Chojnowska-Liskiewicz początkowo pływała na jachcie „Swarożyc”. 2 czerwca 1967 roku jacht wypłynął w rejs na Spitsbergen. Nasza bohaterka towarzyszyła załodze na 100-milowym odcinku, z Helu do Ustki. Co ciekawe trasę tę przebyli bez map polskiej linii brzegowej Bałtyku. W Ustce po zmianie załogi w dalszy rejs wyruszył mąż Krystyny, Wacław. „Swarożyc” był pierwszym polskim jachtem, który 13 lipca dotarł do Longyearbyen na Zachodnim Spitsbergenie.

Rok 1971 był dobrym rokiem dla żeglarstwa. Polskie jachty masowo wypływały w odległe akweny. Chojnowska-Liskiewicz zapragnęła odbyć nietypowy rejs, złożony wyłącznie z kobiecej załogi. Cztery panie na jachcie „Szmaragd” pożeglowały ze Szczecina do NRD. Rejs zakończył się pomyślnie i załoga rozpoczęła planowanie kolejnej podróży. Rok później, na pokładzie tego samego jachtu kobiety popłynęły do Szkocji. „Szmaragd” był jachtem typu slup o długości 9,30 m, szerokości 2,25 m, zanurzeniu 1,40 m, powierzchni ożaglowania 30 m² i silniku MD 1 o mocy 7 KM.

Rok 1975 został ogłoszony przez UNESCO Rokiem Kobiet. 27 czerwca Krystyna Chojnowska-Liskiewicz otrzymała informację, iż Polski Związek Żeglarski wytypował ją do odbycia samotnego rejsu dookoła świata. Dotychczas kilka kobiet próbowało dokonać tego wyczynu, bezskutecznie. Zespół Biura Konstruktywnego Stoczni pod kierownictwem Wacława Liskiewicza przystąpił do konstrukcji jachtu. Zdecydowano się na jacht typu „Conrad 32”. Polskie Radio ogłosiło konkurs na jego nazwę, Krystyna życzyła sobie, by ta jednoznacznie kojarzyła się z Polską. Dokonano wyboru – jacht przestał być bezimienny, odtąd nazywał się „Mazurek”.

W grudniu 1975 roku „Mazurek” wyruszył w rejs, najpierw na pokładzie okrętu hydrograficznego „Bałtyk” z Gdańska do Szczecina, następnie trafił pod burtę statku „Brodnica”, który przetransportował go do Las Palmas na Wyspach Kanaryjskich. 10 marca 1976 roku o godzinie 14:00 po uroczystym pożegnaniu, Krystyna Chojnowska-Liskiewicz wypłynęła w rejs. Niestety awaria samosteru przerwała podróż, konieczny był powrót do portu i naprawa usterki. „Mazurek” wystartował ponownie 28 marca, tym razem z mocnym postanowieniem powrotu dopiero po zamknięciu pętli.

Chojnowska-Liskiewicz z Las Palmas popłynęła w stronę Wysp Zielonego Przylądka następnie obrała kurs na Barbados. 25 k

Fot. Z archiwum Krystyny Chojnowskiej Liskiewicz

wietnia, po pokonaniu Atlantyku i 2,8 tys. mil morskich „Mazurek” zakotwiczył w Carlisle Bay na Barbadosie. Po odprawie i musowym remoncie silnika, 12 maja jacht wyruszył w dalszą podróż do Cristobal. 3 czerwca „Mazurek” wpłynął do Limon Bay. W Cristobal Krystyna spędziła kilka dni. Przegląd jachtu wypadł pozytywnie, „Mazurek” był gotów do przejścia Kanału Panamskiego. Przed nocą zacumował w Balboa, a po kilku dniach, 17 lipca wypłynął na Pacyfik.

Po przecięciu równika 29 lipca „Mazurek” minął wyspy Galapagos i obrał kurs w kierunku Markizów. 26 sierpnia jacht przycumował do portu w Taiohae Bay skąd 2 września wypłynął w stronę Tahiti. 10 września Chojnowska-Liskiewicz dopłynęła do największego portu Polinezji – Papeete.

25 września „Mazurek” wyruszył w dalszy rejs obierając kurs na Maiao. 21 października jacht wpłynął na półkulę wschodnią, a 4 dni później zakotwiczył w porcie na wyspie Suva. Kolejnym celem była Australia. 21 listopada na Pacyfiku doszło do spotkania „Mazurka” z polskim statkiem „Józefem Wybickim”, którego załoga uroczyście powitała samotną żeglarkę.

1 grudnia jacht rozpoczął żeglugę po Morzu Tasmana, dziewięć dni później przycumował do portu Port Jackson w Sydney. ”Mazurek” przepłynął połowę drogi. W Sydney Chojnowska-Liskiewicz pozostała 5 miesięcy. W tym czasie jacht przeszedł przegląd i niezbędny remont silnika. Krystyna spotkała się także ze swym mężem, który przyleciał do Sydney.

Był 21 maja 1977 roku kiedy „Mazurek” wypłynął w dalszy rejs. Wzdłuż wschodniego wybrzeża Australii skierował się na północ, przeszedł przez Cieśninę Torresa pomiędzy Australią a Nową Gwineą i obrał kurs na Darwin. 17 września Chojnowska-Liskiewicz ruszyła w kierunku zachodnim, przez Morze Timorskie na Ocean Indyjski. Kolejnym punktem wyprawy był Port Louis, stolica Mauritiusa, następnie „Mazurek” kierował się w stronę Durbanu w Afryce. 12 grudnia Krystyna zawinęła do portu w RPA i spędziła tam Święta Bożego Narodzenia. 3 stycznia 1978 roku kierując się w stronę Kapsztadu jacht wyruszył w dalszą podróż.

18 stycznia „Mazurek” przeszedł trasę 25 mil na południe od Przylądka Igielnego i ponownie wrócił na Atlantyk. 3 dni później Chojnowska-Liskiewicz zacumowała w Kapsztadzie. Tu dowiedziała się, że ma rywalkę w osobie brytyjskiej żeglarki Naomi James. Po szybkim opuszczeniu Kapsztadu „Mazurek” wyruszył w ostatni, najdłuższy, bo liczący ponad 7 tys. mil morskich etap. 8 lutego jacht przeszedł południk 0, zaś 9 marca dokładnie o północy – równik.

20 marca 1978 roku szerokości geogr. 16°08,5'N i długości geogr. 35°50'W, po przepłynięciu 28 696 mil morskich i 401 dniach samotnej żeglugi, „Mazurek” zamknął pętlę dookoła świata. Kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz była pierwszą kobietą, która samotnie opłynęła Ziemię. Jej konkurentka Nami James zamknęła pętlę okołoziemską miesiąc później.

„Mazurek” po przepłynięciu 31 tys. mil morskich, uroczyście witany przez tłumy, zakotwiczył w Las Palmas. Po powrocie do Polski Krystyna Chojnowska-Liskiewicz została uhonorowana Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, złotym medalem „za Wybitne Osiągnięcia Sportowe”, a jej wyczyn został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa.

Kilka lat temu powróciła do idei popularyzowania żeglarstwa wśród kobiet. W 2001 roku kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz zorganizowała Otwarte Żeglarskie Mistrzostwa Kobiet o nazwie „Piękności Bałtyku”.

30 kwietnia 2008 roku od jej wyczynu minęło 30 lat. Za całokształt osiągnięć i sukcesów w żeglarstwie została uhonorowana Super Kolosem, nagrodą przyznawaną Zdobywcom.

Źródła tekstu:

K. Chojnowska- Liskiewicz: „Pierwsza dookoła świata”, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1979
www.turystyka.gazeta.pl/Turystyka/1,82269,6434117,Krystyna_Chojnowska_Liskiewicz__kapitan_zeglugi_wielkiej.html